Opublikowane w

JAŚLANIE NA II KONGRESIE STOWARZYSZEŃ REGIONALNYCH

P1240792W dniu 19 maja 2016 r. na terenie obiektów Uniwersytetu Rzeszowskiego odbył się II Kongres Stowarzyszeń Regionalnych Województwa Podkarpackiego pod hasłem „Dziedzictwo – Pamięć – Tożsamość”. Patronat honorowy nad Kongresem objęli: Marszałek Województwa Podkarpackiego, Wojewoda Podkarpacki, Prezydent Miasta Rzeszowa, Rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego, Podkarpacki Kurator Oświaty, Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Historycznego. Na czele Komitetu Organizacyjnego kongresu stał prof. nadzw. dr hab. Wacław Wierzbieniec reprezentujący Uniwersytet Rzeszowski i Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział Rzeszów.
P1240752Podobnie jak w ubiegłym roku w kongresie wzięła udział reprezentacja Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. W przedsięwzięciu uczestniczyło ponad siedemdziesiąt stowarzyszeń regionalnych z całego Podkarpacia. Kongres był okazją do zaprezentowania prowadzonej działalności, której celem jest ochrona dziedzictwa kulturowego i historycznego „Małych Ojczyzn”, edukacja historyczna, aktywizacja społeczności lokalnych, wspieranie samorządów w promocji regionu. Wymieniono się doświadczeniami, promowano dziedzictwo historyczno – kulturowe Podkarpacia oraz zwrócono uwagę na pamięć historyczną, jako podstawę kształtowania postaw patriotycznych    i istotny łącznik przeszłości z współczesnością.
P1240787W trakcie kongresu z wykładem „ Dziedzictwo kulturowe i jego znaczenie w kształtowaniu tożsamości społeczności lokalnej” wystąpiła dr hab. Izabela Lewandowska profesor Instytutu Historii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, miało miejsce przedstawienie historyczne „Chrzest Polski” w wykonaniu Drużyny Grodu Horodna z Rzeszowa oraz wystąpienia przedstawicieli stowarzyszeń. W trakcie trwania kongresu w holu budynku Rektoratu UR prezentowano dorobek stowarzyszeń, odbyły się musztry paradne, rekonstrukcje i dramy historyczne oraz występy zespołów regionalnych.

DSCF0045Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego reprezentowali na kongresie prezes Wiesław Hap, wiceprezes Felicja Jałosińska, Anna Wojciechowska oraz dwójka uczniów z Gimnazjum nr 2 w Jaśle z tamtejszego Młodzieżowego Koła Miłośników Jasła i Regionu. Wiktor Filip zaprezentował się w stroju pogórzańskim, a Karol Wojdyła w stroju łemkowskim. Prezes Hap i wiceprezes Jałosińska uczestniczyli w obradach i w kuluarowych rozmowach z gośćmi i uczestnikami kongresu. Na stoisku regionalistów jasielskich znalazło się szereg wydawnictw i materiałów SMJiRJ, które cieszyły się zainteresowaniem wielu osób. Ciekawą prezentację swej pracy przedstawiło także Młodzieżowe Koło Miłośników Jasła i Regionu jasielskiego Gimnazjum nr 2. W okolicznościowym biuletynie kongresowym znalazła się również informacja na temat SMJiRJ.

/ZS/
P1240710   P1240789

Opublikowane w

W Jaśle stanął pomnik z popiersiem Romualda Palcha

Pomnik Palcha17 maja 2016 r., w ramach obchodów Dnia Strażaka,  przed budynkiem Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Jaśle odsłonięto postawiony tam pomnik Romualda Palcha – założyciela jasielskiej straży pożarnej i jej pierwszego naczelnika oraz działającego na kilku innych polach  Honorowego Obywatela Miasta Jasła.
Inicjatorem tego przedsięwzięcia i projektu już kilka lat temu był obecny zastępca komendanta Powiatowego PSP w Jaśle mł. bryg. Bogdan Ziemba. Nawiązał kontakt z ówczesnym dyrektorem JDK, już nieżyjącym śp. Karolem Głową. W efekcie, w trakcie jednego z plenerów, powstał gipsowy model popiersia Palcha wykonany przez artystkę Agnieszkę Tuleję. W oparciu o niego jasielski rzeźbiarz Andrzej Samborowski – Zajdel, członek SMJiRJ,  przygotował odlew z brązu. Wykonał on też okolicznościową tablicę o treści: „Romuald Palch – 1842 – 1920. Założyciel i pierwszy komendant straży pożarnej w Jaśle. Za działalność społeczną w 1899 r. wyróżniony tytułem Honorowy Obywatel Królewskiego Wolnego Miasta Jasła”.
Fot. S. Grzywacz - Wirtualne JasłoPopiersie i tablica znalazły się na cokole, który stoi przed budynkiem jasielskiej remizy przy ul. Mickiewicza. Odsłonięcia pomnika dokonali: wicewojewoda podkarpacki Witold Lechowski, starosta jasielski Mariusz Sepioł, burmistrz Jasła Ryszard Pabian, zastępca Podkarpackiego Komendanta Wojewódzkiego PSP w Rzeszowie st. bryg. Jan Ziobro oraz zastępca Komendanta Powiatowego PSP w Jaśle mł. bryg. Bogdan Ziemba, a poświęcił go kapelan strażaków z terenu Jasielszczyzny ks. Tadeusz Wawryszko.
Członkiem Społecznego Komitetu Budowy Pomnika Romualda Palcha, na czele którego stał mł. bryg. Bogdan Ziemba, był prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego Wiesław Hap, który uczestniczył w uroczystości i reprezentował w ich trakcie SMJiRJ.
Palch - fot. S. Grzywacz - Wirtualne Jasło
Fotografie – St. Grzywacz „Wirtualne Jasło”. Zdjęcie główne – Komenda Powiatowa PSP w Jaśle.

Opublikowane w

Jubileuszowa XXV edycja Turnieju Wiedzy o Jaśle

4Jak co roku, już od ćwierćwiecza, w jasielskim MDK-u odbył się kolejny Turniej Wiedzy o Jaśle dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich z terenu miasta. Jego organizatorami byli jak zwykle: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego oraz Młodzieżowy Dom Kultury.
W tegorocznych zmaganiach z zakresu wiadomości na temat historii swojego miasta uczestniczyły 23 trzyosobowe zespoły: 12 z dziesięciu szkół podstawowych, 7 z pięciu gimnazjów oraz 4 z trzech szkół ponadgimnazjalnych.
Autorem pytań i przewodniczącym komisji konkursowej był Ryszard Turek – nauczyciel historii w Zespole Szkół w Nowym Żmigrodzie. Oprócz niego w skład jury wchodzili:  Jacek Bracik (nauczyciel historii w Zespole Szkół Publicznych w Tarnowcu), Piotr Dziedzic (emerytowany nauczyciel historii w Zespole Szkół w Kunowej), Andrzej Mroczka (nauczyciel historii w Gimnazjum w Kątach), Robert Nowiński (nauczyciel historii w Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Kołaczycach), Łucja Filipek (członek Zarządu SMJiRJ) oraz Krystyna Mikołajczyk (MDK w Jaśle). Nad całością spraw organizacyjnych czuwała Felicja Jałosińska – wiceprezes SMJiRJ.
Patronat nad turniejem sprawowali jak co roku: Burmistrz Miasta Jasła, Starosta Jasielski i Prezes Orion Engineered Carbons sp. z o.o. w Jaśle. Fundatorami nagród i sponsorami tego cennego corocznego projektu edukacyjnego i wychowawczego byli:  Urząd Miasta Jasła,  Starostwo Powiatowe w Jaśle, Orion Engineered Carbons sp. z o.o. w Jaśle, Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem” w Jaśle, Huta Szkła w Jaśle S.A., Piekarnia Wątroba w Jaśle, P.P.H.U. „Astra” sp. z o.o. w Krajowicach  i Zakład Cukierniczy „Liwocz” w Jaśle.
A oto wyniki XXV Turnieju Wiedzy o Jaśle:
kategoria szkół podstawowych:
I miejsce:  ISP  nr 12 –  Kacper Janiga, Marcin Kowalkowski, Piotr Szot, opiekun – Elżbieta Barwikowska, Wiesław Hap
II miejsce: SP nr 4 – Łucja Postek, Hubert Zając, Aleksandra Wanat, opiekun – Ewa Pietraszek
III miejsce: SP nr 4 – Aleksander Hycnar, Bartosz Rub, Dagmara Zając, opiekun Ewa Pietraszek
IV miejsce: SP nr 2 – Aleksandra Borda-Sieczkowska, Magdalena Pabisz, Klaudia Ząbik – opiekun Bożena Dunaj
V miejsce: SP nr 2 (Jakub Krzyszczuk, Jakub Zborowski, Maksymilian Kosiba)
VI miejsce: SP nr 8 (Sylwia Machowicz, Maksymilian Marek, Julia Dykas)
VII miejsce: SP nr 10  (Wiktor Bożek, Oliwia Górniak, Dominika Juszczyk)
VIII miejsce: SP nr 11 (Julia Mamroł, Emilia Leśniak, Miłosz Brzezowski)
IX miejsce: SP nr 7 (Aleksandra Kmiecik, Dominik Gajewski, Radosław Gajewski)
X miejsce: SP nr 6 (Aleksandra Wilk, Julia Tomaszewska, Natalia Ryznar)
XI miejsce: Społeczna Szkoła Podstawowa w Zespole Szkół Społecznych  (Zuzanna Wojnarska, Barbara Ramut, Martyna Faryj)
XII miejsce: SP nr 1 (Zuzanna Augustyn, Paulina Sorys, Sylwia Urban)
kategoria gimnazjów:
I miejsce: Gimnazjum nr 5 – Filip Sitek, Maciej Ochwat, Gabriela Rzońca, opiekun – Urszula Zagórska
II miejsce: Gimnazjum nr 2 – Aleksandra Modras, Magdalena Szetela, Karol Wojdyła, opiekun – Elżbieta Barwikowska i Wiesław Hap
III miejsce: Gimnazjum nr 2- Aleksandra Bober, Anna Pogorzelska, Katarzyna Żołądź, opiekun – Elżbieta Barwikowska i Wiesław Hap
IV miejsce: Gimnazjum nr 1 – Magdalena Adamik, Jan Wojtan, Dominika Zbaraża, opiekun – Leszek Znamirowski
V miejsce: Gimnazjum   nr 1 – Julia Dołęga, Maria Ochwat, Kacper Opiela, opiekun – Leszek Znamirowski
VI miejsce: Gimnazjum nr 4 (Kornelia Betlej, Anna Machowska, Diana Wilczak)
VII miejsce Społeczne Gimnazjum w Zespole Szkół Społecznych (Izabela Frankiewicz, Weronika Kosiba, Daria Lubaś)
kategoria szkół ponadgimnazjalnych:
I miejsce:  I LO  – Katarzyna Dyrek, Zuzanna Nowak, Justyna Rogowska, opiekun – Agata Lorens
II miejsce: Zespół Szkół nr 4 – Weronika Czubik, Izabela Mastyj, Sylwia Pisula, opiekun – Jadwiga Świątek
III miejsce: Społeczne Liceum Ogólnokształcące STO – Klaudia Majcher, Kinga Rachowicz, Aleksandra Rzońca,  opiekun – Anita Ernt-Świetlicka
IV miejsce: I LO: Zuzanna Skowron, Przemysław Surmacz, Kamila Twarduś, opiekun – Agata Lorens
W uroczystym podsumowaniu uczestniczyli: Burmistrz Miasta Jasła Ryszard Pabian, Starosta Jasielski Mariusz Sepioł,  wicedyrektor MDK w Jaśle Małgorzata Piotrowska i przedstawicielka prezesa Orion Engineered Carbons sp. z o.o. w Jaśle – Aneta Janik, którzy pogratulowali uczestnikom, ich opiekunom i  organizatorom a także wręczyli dzieciom i młodzieży dyplomy oraz nagrody. Całość uroczystego finału turnieju zwieńczył występ wokalistek z jasielskiego Młodzieżowego Domu Kultury.
/ZS/
Autorem prezentowanych tu fotografii jest Dariusz Tęcza.
Aby powiększyć zdjęcie kliknij na nie.
16 2 3 4 5

Opublikowane w

Oddali cześć legendarnemu oficerowi rodem z Jasła

SAM_849130 kwietnia minęła 76. rocznica śmierci mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”,  dowódcy Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego, który zginął w lesie w okolicach Anielina. W miejscu jego bohaterskiej śmierci, przy Szańcu Hubala, obchodzony był „Dzień Pamięci o Majorze Hubalu”. Jak co roku przybyli tam przedstawiciele władz państwowych, samorządowych, żołnierze WP, kombatanci, leśnicy, ułani, młodzież szkół noszących imię „Hubala”, uczestnicy rajdów pieszych i rowerowych jego imienia oraz mieszkańcy powiatów opoczyńskiego i tomaszowskiego.
SAM_8506Miasto Jasło w tym roku reprezentowane było przez Barbarę Żegleń – inspektora ds. kultury Urzędu Miasta Jasła i członkinię Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego oraz Wiesława Hapa – prezesa Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, społecznika i historyka – regionalistę. W imieniu Burmistrza Jasła i Rady Miejskiej oraz naszej społeczności lokalnej złożyli oni wieniec przed tablicą upamiętniającą bohaterską walkę i śmierć majora Dobrzańskiego – Honorowego Obywatela Miasta Jasła.
SAM_8530Uroczystości rozpoczęły się od wprowadzenia pocztów sztandarowych i Kompanii Honorowej 25. Brygady Kawalerii Powietrznej z Tomaszowa Mazowieckiego. Po podniesieniu flagi i hymnie państwowym miała miejsce polowa msza święta, której przewodniczył ks. płk Grzegorz Krupski, dziekan Wojsk Lądowych. Okolicznościowy list przesłał Prezydent RP Andrzej Duda, który napisał, że „Szaniec Hubala to ostatnia reduta II Rzeczypospolitej”.
Po Apelu Pamięci, salwie honorowej i okolicznościowych przemówieniach, przy szańcu złożone zostały wieńce i wiązanki kwiatów. Na zakończenie odbyły się pokazy szarży ułańskiej. Od śmierci urodzonego w Jaśle bohatera minęło już 76 lat, ale nadal nieznane jest miejsce jego grobu. Nie jest wykluczone, że Niemcy świadomie spalili lub w inny sposób zniszczyli całkowicie zwłoki, by miejsce pochówku nie stało się obiektem czci obrońcy wolnej Polski.
/dr/
 

Opublikowane w

MAJOWY KALENDARZ WYDARZEŃ

Od 1 kwietnia do 4 maja –Wystawa prac Adama Rąpały, znanego jasielskiego rzeźbiarza „Rzeźba moja pasja” (Muzeum Regionalne)
1 maja – wycieczka rowerowa „Szlakiem przydrożnych kapliczek” (Dębowiec, Majscowa, Nowy Glinik, Glinik Polski) (Klub Kulturalno – Turystyczny)
3 maja – 225. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 Maja (Rynek/Urząd Miasta w Jaśle)
3 maja – Koncert w Parku Miejskim „Witaj majowa jutrzenko” godz. 12.00 (Urząd Miasta w Jaśle , JDK)
3 maja – IV Piknik Pod Kominem (Rynek/RisMot)
5 maja – Eliminacje powiatu jasielskiego do 39. Ogólnopolskiego Turnieju BwRD (ZSM Nr 3)
6 maja – Koncert „Starego Dobrego Małżeństwa” godz. 18.00 (JDK)
6 – 9 maja – „Księga dżungli” 3D, godz. 17.00 (Kino JDK)
6 – 9 maja – Łowca i Królowa lodu”, godz. 19.00 (Kino JDK)
6 maja – Koncert Stare Dobre Małżeństwo, godz. 18.00 (JDK)
7 maja – Podkarpacka Wystawa Psów Rasowych I i II Grupy FCI godz. 10.00 (Rafineria Jasło)
7 maja –„Księga dżungli” 2D, godz. 15.15 i 17.00 (Kino JDK)
7 maja –„Łowca i Królowa lodu”, godz. 19.00 (Kino JDK)
7 maja – 30 – lecie nadania Hufcowi ZHP im. Rodziny Madejewskich, godz. 12.00 (ZHP Komenda Chorągwi Podkarpackiej, JDK)
7 – 8 maja – Podkarpackie wystawy psów rasowych – godz. 10.00 Stadion ul. Sportowa Jasło (Urząd Miasta w Jaśle, Związek Kynologiczny w Polsce, Oddział w Krośnie, Jasielski Dom Kultury)
8 maja – XXV Podkarpacka Wystawa Psów Rasowych godz. 10.00 (Rafineria Jasło)
8 maja – „Księga dżungli” 3D, godz. 15.15 i 17.00 (Kino JDK)
8 maja – I Diecezjalna i XIII Powiatowa Pielgrzymka Strażaków (Dębowiec)
8 maja – „Łowca i Królowa lodu”, godz. 19.00 (Kino JDK)
10 maja – Koncert w wykonaniu uczniów Szkoły Muzycznej, godz. 10.00 i 11.30 (JDK)
11 maja – Szkolenie dla przedstawicieli organów administracji publicznej – sala multimedialna, godz. 10.00 (WKU, JDK)
11 maja – Integracyjne spotkanie z twórczością artystyczną dzieci i młodzieży SOSW w Jaśle, godz. 10.00 (sala widowiskowa JDK)
do 12 maja – Wystawa zdjęć Mieczysława Mikulskiego w Sali Offowej (JDK)
13 maja – Noc Majowa, godz. 16.00 (JDK)
13 maja – VII Biennale Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej – wernisaż nagrodzonych prac połączony z wręczeniem nagród, godz. 18.00 (JDK)
13 maja – Yaga Kowalik – Koncert piosenki francuskiej w ramach Majowej Nocy, godz. 19.00 (JDK)
14 maja – „NOC  MUZEÓW  2016”, godz. 12.00 do 24.00 (Muzeum Regionalne)
14 maja – Majówka Fitness dla Adriana (MOSiR)
14 – 16 maja – „Ratchet i Clank”, godz. 17.00 (Kino JDK)
14 – 16 maja – „Niewygodna prawda”, godz. 19.00 (Kino JDK)
20 maja –  „Młody Mesjasz”, godz. 16.00 (Kino JDK)
20 maja – „Dzień Matki”, godz. 18.00 (Kino JDK)
20 maja – „#Wszystko gra”, godz. 20.00 (Kino JDK)
21 maja – „#Wszystko gra” godz. 16.00 (Kino JDK)
21 maja – „Młody Mesjasz” godz. 18.00 (Kino JDK)
21 maja – „Dzień Matki” godz. 20.00 (Kino JDK)
22 maja – „Młody Mesjasz” godz. 16.00 (Kino JDK)
22 maja – „Dzień Matki” godz. 18.00 (Kino JDK)
22 maja – „#Wszystko gra” godz. 20.00 (Kino JDK)
23 maja – „#Wszystko gra” godz. 16.00 (Kino JDK)
23 maja – „Młody Mesjasz” godz. 18.00 (Kino JDK)
23 maja – „Dzień Matki” godz. 20.00 (Kino JDK)
24 maja – Finał XXI Ogólnopolskiego Konkursu Twórczości Literackiej Dzieci i Młodzieży „Liryczne Jasło” godz. 8.00 (MPB, JDK)
24 maja – VIII Powiatowy Konkurs Recytatorski Szkół Podstawowych ALFABET PRZYRODY (MDK)
25 maja – „Islam – wyzwanie i przyszłość”. Spotkanie w ramach Studni Kulturalnej z dr Marią Szańcą, godz. 17.00 (JDK)
Maj – Wernisaż wystawy pt. „KRAKÓW – WARSZAWA – DWA  SPOJRZENIA. Ignacy Pinkas – Franciszek i Józef Gazda”, godz. 17.00 (Muzeum Regionalne)
Maj – XXV Turniej Wiedzy o Jaśle (MDK)

Opublikowane w

Historia Jasła na fotografiach M. Mikulskiego

aW naszych wspomnieniach pan Mieciu, to chodząca encyklopedia fotograficzna. Jak tylko wzeszło słońce przemierzał kilometrami Jasło dookoła, starał się dokumentować wydarzenia Jasła, miejsca – To wypowiedź Felicji Jałosińskiej – autorki wystawy otwartej w Sali Offowej Jasielskiego Domu Kultury, prezentującej dorobek jaślanina Mieczysława Mikulskiego.
Uroczysty wernisaż z udziałem żony i córki fotografa odbył się 12 kwietnia br. Wystawa będzie czynna do 12 maja br.
Relację z tego wydarzenia można przeczytać na stronach JDK w Jaśle. Kliknij tutaj.
Na ten temat można przeczytać na jasielskich stronach internetowych, m.in. na Wirtualne Jasło.pl.
Zdjęcie: K. Pacwa z JDK Jasło.

Opublikowane w

NIEZWYKŁE MIEJSCE PAMIĘCI – STARY CMENTARZ W JAŚLE

Historia naszego regionu jest bardzo bogata, mimo niewielkiej ilości zabytków, które zachowały się po zniszczeniach dokonanych przez wojska hitlerowskie, mamy perełkę o której warto wiedzieć więcej niż to, że jest to miejsce spoczynku naszych zmarłych. Realizując projekt „Miejsca pamięci – materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej tożsamości” poznaliśmy dzieje tego miejsca oraz zaprosiliśmy jaślan do wypowiedzenia się jak propagować wiedzę o Starym Cmentarzu. Zapraszamy również do zapoznania się z krótka historią tego obiektu poprzez grę turystyczną, artykuł oraz galerię zdjęć. Wszystkie elementy zamieszczone są już na stronie Facebook – owej Klubu Europejskiego EGUROGIM, Gimnazjum Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi i. I. Łukasiewicza w Jaśle.
Cmentarz komunalny w Jaśle zwany popularnie Starym Cmentarzem to jeden z pięciu najstarszych cmentarzy w Polsce. Powstał w 1784 roku, który upamiętniony jest nad wejściem głównym. Cmentarz jest wpisany do rejestru zabytków pod numerem  rej. A – 101 z 23.09.1986.
Jest miejscem spoczynku wybitnych osobistości kultury, nauki, gospodarki, polityki i wojskowości, których dorobek ma szczególne znaczenie dla tożsamości naszego regionu. Znajdują się tu również liczne zabytki sztuki sakralnej, które są systematycznie odnawiane, dzięki kweście odbywającej się w czasie Święta Wszystkich Świętych. Na terenie cmentarza komunalnego znajduje się także, cmentarz z I wojny światowej nr 23 oraz groby żołnierzy z II wojny światowej.
Cmentarz powstał z decyzji władz miejskich przy ul. Zielonej i znajduje się przy niej do dnia dzisiejszego (49°44′59″N  21°28′38″E). Dawniej było to rzeczysko Jasionki, dziś jest co centrum miasta. Jego pierwotna powierzchnia wynosiła 1,2 ha.
Z czasem była ona regularnie powiększana. Aktualnie wynosi 2 ha 73 a 36 m2. Otoczony jest murem, prowadzą do niego dwie bramy główna (pochodząca z lat 20. XX w.), czynna codziennie w godzinach 600 – 1900 i tylnia, otwarta tylko w czasie świąt.
W zachowanych księgach Libri mortuorum pierwszy wpis dotyczy zmarłej Kunegundy Sroczyńskiej
z 7 maja 1784 roku. Innym z dokumentów potwierdzających rok powstania, jest dekret z dnia 11 grudnia 1783 roku. Dekret ten nakazywał zamknięcie wszystkich cmentarzy przykościelnych oraz polecał magistratom wydzielenie poza obrębem miast (w ciągu zaledwie czterech tygodni) specjalnych obszarów, na których lokalizowano następnie nowo zakładane cmentarze. Jako pierwszych pochowano tu również organistę jasielskiego Pawła Skałkowskiego, ks. proboszcza Tomasza Wołowicza, żonę komisarza cyrkułu baronową Zuzannę de Gostheim, Annę córkę hrabiego Castiglione, pierwszego starosty cyrkułu jasielskiego, oraz Jana Nepomucena Pawliczka, mistrza miejscowej poczty.
Najstarszy zarys cmentarza pokazuje mapa z 1826 roku, obiekt był ogrodzony murem, posiadał kaplicę i dom grabarza. Widok cmentarz znany jest również z obrazu Pożar Jasła z 1826 r. Jana Bieszczada (znajdującego się w Muzeum Regionalnym w Jaśle) pokazują, że jego układ wyraźnie nawiązywał do rozwiązań zakładanych w końcu XVIII w. nekropolii, często wzorowanych na kompozycji parkowej, gdzie przestrzeń organizowana była przez układ alei czy dróżek, stanowiących główną osnowę kompozycji. Znajdują się tu groby ludzi pochodzących prawie z całej Europy m.in.: z Niemiec, Austrii, Włoch a nawet osób pochodzących z dalekiej Anglii.
Rozwijające się miasto, od połowy XIX wieku zmusiło władze miejskie do stopniowego powiększania cmentarza i odpowiedniego zagospodarowywanie alejek, dróżek i zieleni. Obok mogił z drewnianymi i metalowymi krzyżami, w 1 poł. XIX w. stawiano także kamienne pomniki. Z tego czasu zachowały się tylko pojedyncze elementy pomników w postaci dość dużych cokołów o kubicznych formach, zdobione płycinami i umieszczonymi w nich napisami epitafijnymi. Najstarszym i jedynym, który zachował pierwotną klasycystyczną formę obelisku (udokumentowany na obrazie Jana Bieszczada), ustawiony jest na grobie Józefy Pomianowskiej – Białkowskiej z Popielów. Ciekawą formą pochodzącą z  epoki klasycyzmu, z lat 60. XIX w. są dwa kamienne nagrobki o formie trumny, stojące bezpośrednio na mogile. Jeden z nich, niemal „obudowany” późniejszymi nagrobkami, został ustawiony przy głównej alei. Reliefowy napis na wieku trumny upamiętnia zmarłą w 67 roku życia z Łazowskich Karolinę Gurską. Z tamtych lat może także pochodzić najstarszy przykład rzeźby sepulkralnej, przedstawiający płaczkę przy złamanej kolumnie. Stoi na nagrobku rodziny Lazarowiczów, kuśnierza jasielskiego. Rzeźba ta, choć niedużych rozmiarów, prezentuje wysoki poziom artystyczny.
W latach 1859 – 1862 ze składek parafian wybudowano murowaną neogotycką kaplicę cmentarną pw. Jezusa Ukrzyżowanego. Stanęła ona na wprost bramy, ale o wiele dalej niż poprzednia. Na tylniej ścianie kaplicy znajduje się zabytkowy krzyż z ukrzyżowanym Jezusem, zaś przy drzwiach wejściowych współcześnie umieszczono ku pamięci żyjących tablice upamiętniające bohaterstwo i heroizm Polaków z Katynia, Kozielska, Ostaszkowa, Starobielska czy też walczących w powstaniu styczniowym.
Ciekawą budowlą jest powstała około 1907 r. w stylu secesji, jedyna na cmentarzu prywatna kaplica grobowa rodziny Lisowieckich, właścicieli Niegłowic. Uwagę zwraca kuta krata i witraż pochodzący z krakowskiej pracowni W. Ekielskiego i A. Tucha.
Osobną część cmentarza stanowią groby żołnierzy z I wojny światowej (cmentarz wojenny nr 23) i II wojny światowej. Ci pierwsi byli chowani pod tylnim murem. Niestety z tego miejsca pamięci, zaprojektowanego przez Johanna Jägera, zachowały się tylko 2 z trzech krzyży, drewniany z metalową koroną cierniową i kamienny
z tablicą pamiątkową, na której umieszczono informacje o poległych.
Oryginalnie znajdowało się na tym cmentarzu 21 grobów pojedynczych oraz 84 zbiorowe. Pochowano w nich 1586 żołnierzy poległych w pierwszych dniach maja 1915 roku oraz żołnierzy rosyjskich, którzy w dużej części zmarli w znajdującym się w okolicy szpitalu wojennym.
Żołnierze z II wojny światowej to głównie lotnicy, których upamiętniają śmigła samolotów. O nich postaramy się szerzej napisać w osobnym artykule.
Naszą pracę postaramy rozwijać nadal, aby powstała całą seria not historycznych o poszczególnych obiektach zabytkowych znajdujących się na cmentarzu i osobach zasłużonych, zaś gra będzie sukcesywnie powiększana o kolejne odcinki. Serdecznie zapraszamy.
DSC_0019 DSC_0108
DSC_0054
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ŹRÓDŁA

  1. Stary cmentarz w Jaśle, pod red. Stanisława Cynarskiego, Jasło 1987
  2. Roman Frodyma, Galicyjskie cmentarze wojenne, Przewodnik t.I Beskid Niski i Pogórze, Warszawa 1995, s. 64
  3. Wiesław Hap, Przewodnik po Jaśle i Jasielszczyźnie, Jasło 2007, s. 50
  4. Wiesław Hap, Ziemia Jasielska nasza małą ojczyzną, Jasło 1998, s. 119
  5. www.polskie-cmentarze.com/jaslo/grobonet/
  6.  http://polskie-cmentarze.com/jaslo/
  7.  http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/13224,jaslo-stary-cmentarz.html
  8. http://www.diecezja.rzeszow.pl/2015/10/na-ratunek-zabytkom-starego-cmentarza/
  9. www.wirtualnejaslo.pl/artykul/kultura/7707/
  10. https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_wojenny_nr_23_–_Jasło
  11. http://www.polishairforce.pl/cmentarzewrzesien/jaslo.html http://jaslo.pl/pl/page/trasa-i
  12. www.jaslonet.pl/tag/cmentarz
  13. http://www.wirtualnejaslo.pl/artykul/kultura/490/
  14. http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/2297,jaslo-cmenarze-wojenne-nr-22-i-23.html

 

PK i DO

Opublikowane w

ZAPOMNIANE MIEJSCE PAMIĘCI – CMENTARZ Z I WOJNY ŚWIATOWEJ W ULASZOWICACH

Spacerując po Jaśle można trafić w miejsce magiczne, szczególnie kiedy przez drzewa parkowe przy Szpitalu Specjalistycznym przebijają promienia słoneczne. Zapraszamy wszystkich w miejsce, które nie „rzuca się w oczy” do małego parku, który wyrósł na mogiłach żołnierzy walczących w czasie działań I wojny światowej. Jest to jeden z kilku cmentarzy wojennych na terenie naszego miasta, jednak niewiele osób o nim wie. Rok temu „zagrał on rolę” w czasie gry miejskiej oraz jest umieszczony na karcie tej gry, którą można ściągnąć z portalu Urzędu Miasta Jasła.
Ten kawałek historii pragniemy przybliżyć mieszkańcom Jasła, których przepytałyśmy w czasie ankiety i sondy ulicznej. Po wyciągnięciu wniosków przygotowałyśmy informacje zamieszczoną poniżej oraz ulotki informacyjne oraz dla uczniów i nauczycieli powstanie scenariusz wycieczki z kartą zadań.
Cmentarz z I wojny światowej wpisany pod numerem 22, jest zabytkiem wciągniętym do rejestru zabytków. Powstał w 1915 roku w wyniku potrzeby pochówku żołnierzy uczestniczących w tzw. operacji gorlickiej.
Cmentarz jest jednym z dwóch takich zabytków na terenie miasta, znajduje się przy ulicy Kruszyny
i  Reymonta w dzielnicy Ulaszowice (490 45’ 16,3” N     210 28’ 40,0” E). Na terenie o powierzchni
1 500 m2 znajduje się 14 grobów zbiorowych i 136 groby pojedyncze. Ogólnie pochowano tu 675 żołnierzy z armii austriackiej, rosyjskiej, niemieckiej poległych w dniach 6 – 7 maja 1915 r. oraz zmarłych w wyniku ran w pobliskim szpitalu.
Cmentarz jest ogólnodostępny dla zwiedzających.
Projekt cmentarza oraz obelisk są dziełem Johanna Jägera. Pierwotnie cmentarz miał kształt litery L, jednak zniszczenia wojenne, splantowanie oraz zajęcie części terenu przez nowobudowane osiedla spowodowało zniszczenia grobów. Dziś położenie grobów jest niewyraźne, jedynie w dobrym stanie jest kamienny obelisk z zachowaną oryginalną głową rzymskiego wojownika,
a dokładniej hełm z grzywą na wieńcu laurowym oraz tablicami z inskrypcjami:

DER NIBELUNGEN NOT SCHUF
NIBELUNGEN KRAFT,
GRTREUER HELDEN TOD
HAT WUNDERS WIEL GESCHAFFT,
DER DRACHE LIEGT ZERSPELLT,
DER UNS MIT HASS UMNETZT,
DER FRIEDE IST DER WELT ERNEUT
ZUM HERRN GESETST

BIEDA NIBELUNGÓW STWORZYŁA SIŁĘ NIBELUNGÓW
ŚMIERĆ WIERNYCH BOHATERÓW UCZYNIŁA CUD
SMOK KTÓRY USIDLA NAS NIENAWIŚCIĄ LEŻY ROZBITY.
POKÓJ STAJE SIĘ NA NOWO PANEM ŚWIATA

 
Również na pomniku umieszczona jest granitowa tablica ufundowana przez urząd miasta w 1996 roku, informująca o charakterze tego miejsca:
CMENTARZ WOJENNY NR 22 SPOCZYWA TU
79 ŻOŁNIERZY AUSTRIACKICH Z 20, 28, 30, 37, 49, 56, 57 I 100 PUŁKÓW PIECHOTY
2 TYROLSKIEGO CESARSKIEGO PUŁKU STRZELCÓW,
5, 9, 10 I 31 PUŁKÓW STRZELCÓW, 22 PUŁKU ARTYLERII POLOWEJ
3 I 7 PUŁKÓW HONWEDÓW
41 ŻOŁNIERZY NIEMIECKICH Z 3 I 13 PUŁKÓW PIECHOTY GWARDII
1, 3 I 4 CESARSKICH REZERWOWYCH PUŁKÓW GWARDII
1, 2, 3 I 4 PUŁKÓW GRENADIERÓW GWARDII PRUSKIEJ
46, 77, 267 I 270 PRUSKICH PUŁKÓW PIECHOTY
21 BAWARSKIEGO PUŁKU ARTYLERII
555 ŻOŁNIERZY ROSYJSKICH Z 3, 5, 17, 33, 57, 97, 191, 192, 193, 243, 244, 287 PUŁKÓW PIECHOTY
 
Zauważalne są także resztki cokołów, na których ustawione były krzyże nagrobne oraz schodów.
W górnym rogu znajduje się grobowiec z tabliczką:
STEFAN WALTER
* 1881 † 1916
POLAK, PROFESOR GIMNAZJUM
AVE MARIA.
Mamy nadzieję, że choć trochu przybliżyłyśmy historię jednego z zabytków miasta o tak bogatych dziejach. Więcej o cmentarzach wojennych będzie można poznać realizując scenariusz wycieczki, na którą już serdecznie zapraszamy. Zdjęcia z naszej wizyty oraz ulotkę można znaleźć na stronie Facebook Klubu Europejskiego EUROGIM. Projekt realizujemy w ramach programu „Miejsca pamięci – materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej tożsamości”.
WP_20160325_07_53_31_ProWP_20160325_07_52_31_Pro
 
 
 
 
 
 
WP_20160325_07_48_06_Pro
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ŹRÓDŁA:

  1. Zachodniogalicyjskie groby bohaterów z lat wojny światowej 1914 – 1915, opr. Jerzy Drogomir, Tarnów 1994, s. 82 – 83
  2. Roman Frodyma, Galicyjskie cmentarze wojenne, Przewodnik t.I Beskid Niski i Pogórze, Warszawa 1995, s. 63
  3. Wiesław Hap, Przewodnik po Jaśle i Jasielszczyźnie, Jasło 2007, s. 53
  4. Felicja Jarosińska, Jacek Nawrocki, Jasielskie pomniki i obeliski, Jasło 2009, s. 13 – 16
  5.  https://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_wojenny_nr_22_–_Jasło
  6. http://groby.radaopwim.gov.pl/grob/11037/
  7. http://www.jaslo.pl/page/szlak-frontu-wschodniego-i-wojny-%C5%9Bwiatowej-0
  8. http://jaslo.pl/page/trasa-i
  9. http://www.twojejaslo.pl/ludzie_i_miejsca/item/53062-100-rocznica-wybuchu-i-wojny-swiatowej#VvwJwd8wqwq

 

KC i PS

Opublikowane w

Fotografia dokumentalisty. Wystawa prac Mieczysława Mikulskiego

Jasielski Dom Kultury i Zarząd Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego zapraszają na wystawę fotografii „50 lat twórczości Mieczysława Mikulskiego”. Uroczysty wernisaż odbędzie się 12 kwietnia br. o godz. 17.00 w Sali Off’owej  JDK.
mikulskiBlisko 150 fotografii, które będą prezentowane na wystawie w JDK pochodzi ze zbiorów żony pana Mieczysława – Barbary Mikulskiej, przekazanych dla Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego oraz Felicji Jałosińskiej. Zdjęcia dokumentują stare Jasło: miejsca, wydarzenia i ludzi.
Mieczysław Mikulski, jaślanin z urodzenia, zasłużony dla Jasła społecznik zapisał się w pamięci mieszkańców miasta jako wspaniały instruktor harcerski i regionalista – fotograf i dokumentalista.
Przez kilka dziesięcioleci pełnił różne ważne funkcje w Komendzie jasielskiego Hufca ZHP, w tym w latach 1956-1963 funkcję komendanta. Był skarbnicą wiedzy o harcerstwie, nauczycielem wielu pokoleń instruktorów i harcerzy, organizatorem i animatorem mnóstwa przedsięwzięć programowych oraz wychowawczych, przyjacielem wszystkich zuchów i harcerzy.
Oprócz harcerstwa bardzo aktywnie działał w Stowarzyszeniu Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego od samego początku jego istnienia. Przez kilka kadencji był członkiem zarządu i pełnił w nim ważne funkcje statutowe, m. in. zastępcy prezesa i sekretarza. W ramach społecznej pracy w SMJiRJ rozwijał swoją pasję fotograficzną, dzięki której zebrał – w dużej mierze na potrzeby Stowarzyszenia – ogromny zbiór zdjęć  dokumentujących historię Jasła i wydarzenia z życia jego mieszkańców. Sporo spośród nich prezentowano na różnych wystawach i publikowano w wielu wydawnictwach nie tylko Stowarzyszenia. Najbardziej znaną publikacją Mieczysława Mikulskiego jest album „Jasło – zburzone nienawiścią – wydźwignięte pracą…”, w którego wstępie „Od Autora” napisał: „Obraz rodzinnego miasta, jego największej tragedii oraz heroicznego wskrzeszenia, namalowany sercem i obiektywem, przekazuję jego Mieszkańcom” – wspomina go jasielski historyk Wiesław Hap.
Mieczysław Mikulski zmarł 30 maja 2013 r. w wieku 86 lat. Pochowany został na cmentarzu przy ulicy Zielonej w Jaśle.- Zawsze pogodny, uśmiechnięty i dowcipny, wspierał nas swoim doświadczeniem i mądrością życiową, służył pomocą w wielu działaniach. Był człowiekiem prawym i do końca życia wiernym przyrzeczeniu i prawu harcerskiemu. Do ostatnich chwil pełnił służbę Bogu, Polsce i bliźnim. Był dumny, z tego że jest rodowitym jaślaninem i może służyć swoją wiedzą na temat historii miasta, zwłaszcza tej, której był bezpośrednim świadkiem – dodaje W. Hap.
TEKST I ZDJĘCIE ZE STRONY JASIELSKIEGO DOMU KULTURY http://new.jdkjaslo.pl/