Autor: mariusz

W czwartek 9 marca 2017 r. odszedł do wieczności zasłużony dla miasta i regionu animator kultury i społecznik śp. Bogusław Mastej. Był znakomitym pedagogiem, artystą, mistrzem słowa pisanego i mówionego, kochał teatr, muzykę i swoją „małą ojczyznę”, jej legendy i dzieje. Urodził się 11 marca 1930 r. w Krakowie. Podczas okupacji ukończył w Niegłowicach szkołę powszechną, a później w tajnym nauczaniu pierwszą klasę gimnazjalną. Po II wojnie światowej kontynuował naukę w jasielskim gimnazjum i liceum, gdzie w 1949 r. zdał maturę.  Następnie rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, które przerwał w związku ze śmiercią ojca. Od tego czasu pracował w zawodzie nauczycielskim.
Na zdjęciu obok ś.p. Bogusław Mastej (fot. Tomasz Kasprzyk)
Jako młody człowiek zaangażował się w amatorski ruch teatralny w Niegłowicach, a później  w Jaśle. Prowadził kilka teatrów amatorskich i sam grał na scenie jako aktor. W latach 1944 – 1952 pełnił funkcję organisty w kaplicy w Niegłowicach. Później pogłębił swoje wykształcenie muzyczne, dzięki czemu prowadził w ramach dodatkowych zajęć w ogniskach muzycznych klasę fortepianu i akordeonu. Od 1950 r. uczestniczył w wielu seminariach, kursach i szkoleniach teatralnych, uzyskując w czasie weryfikacji w 1968 r. kategorię  pierwszą instruktora teatralnego. W 1972 r. ukończył czteroletnie wyższe studia teatralne w Warszawie, a w 1980 r. uzyskał eksternistycznie na UJ stopień magistra pedagogiki w dziedzinie kulturalno – oświatowej.
W latach 1958 – 1965 pełnił również funkcję metodyka szkolnych zajęć pozalekcyjnych – głównie w dziedzinie teatru, muzyki i choreografii. W SP nr 7 w Jaśle, gdzie pracował jako nauczyciel, założył w 1957 r. Młodzieżowy Zespół Teatralny „Arlekin”, na bazie którego  opracował własny system metodyczny prowadzenia teatrów szkolnych i młodzieżowych. Dzięki udziałowi zespołu „Arlekin” w młodzieżowym ruchu teatralnym, jasielska SP nr 7 otrzymała w 1984 r. imię aktora Stefana Jaracza i sztandar z symboliczną maską teatralną.
Był autorem metodyki dla teatrów szkolnych pt. „Na szkolnej scenie”, publikowanej w miesięczniku „Inspiracje”, oraz kilkudziesięciu sztuk teatralnych, głównie dla sceny młodzieżowej i dziecięcej, m.in. cyklu sztuk historycznych dla młodzieży: „Ballada Słowana”, „Sześć groszy krakowskich”, „Ogrodniczek królowej Bony” i „Czerwie dla knezia Bolka”. W latach 70. rozpoczął działalność publicystyczną. Zamieszczał felietony w „Inspiracjach”, „Wspólnocie”, „Obiektywie Jasielskim”, „Ziemi Jasielskiej” i „Podkarpaciu”. Prowadził też zespół misteryjny przy jasielskim klasztorze franciszkańskim, oraz Teatr Nauczycielski w Jaśle, który zdobył sobie duże uznanie m.in. takimi spektaklami jak „Grażyna” Mickiewicza, „Świętoszek” Moliera czy „Damy i huzary” Fredry. Był twórcą, duszą, reżyserem i aktorem Teatru Nauczycielskiego. Oprócz wielu pasji, największą spośród nich był zawsze teatr. Występował łącznie w blisko pięćdziesięciu rolach scenicznych i estradowych. Uczestniczył w tworzeniu i prezentacji około 80 pozycji teatralnych i estradowych na terenie Jasła i okolic.
Na emeryturę przeszedł w 1984 r. – ale nadal był aktywny. Przez prawie siedem dziesiątków lat prowadził działalność społeczną i kulturalną.  W I kadencji nowej Rady Miejskiej w Jaśle był radnym i pracował w komisji do spraw kultury i oświaty.
Przez kilka dziesięcioleci działał w zarządzie Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, głównie w dziedzinie publicystyki, metodyki teatralnej oraz współpracy ze szkołami. Przez dwie kadencje pełnił funkcję zastępcy prezesa SMJiRJ, a ostatnio pracował w Komisji Rewizyjnej. Był członkiem zespołów redakcyjnych „Rocznika Jasielskiego”  i „Regionu Jasielskiego” oraz autorem publikacji wydanych przez Stowarzyszenie, m.in. „Po kolędzie”, „Legendy na szkolnej scenie”, „Ballada o rycerzu Zyndramie”.  Na wniosek SMJiRJ i władz samorządowych za działalność na niwie kultury otrzymał  nagrodę Zarządu Województwa Podkarpackiego, Nagrodę Miasta Jasła oraz został uhonorowany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.
Śp. Pan Bogusław imponował nam nie tylko rozległą wiedzą, ale i przymiotami osobistymi. Promieniał optymizmem, radością życia i wyjątkowym poczuciem humoru. Dla ludzi kultury i dla regionalistów był Mistrzem i Nauczycielem. Nigdy nie był nijaki – zawsze w tym co mówił i czynił, był autentyczny, nieprzeciętny. Mówił i pisał z wielką swadą, potrafił skupiać wokół siebie ludzi w różnym wieku. Z ramienia SMJiRJ często spotykał się z dziećmi i z młodzieżą. Zawsze te wizyty u najmłodszych bardzo sobie cenił.
Dziękując Bogu za Jego życie, obcowanie z nami, za Jego dorobek i pracę, pożegnamy Go w sobotę 11 marca 2017 r. w Sanktuarium Antoniańskim w Jaśle u Ojców Franciszkanów w trakcie Mszy Świętej pogrzebowej o godzinie 14.00. Później odprowadzimy Go w ostatnią drogę na Stary Cmentarz w Jaśle. Niech Dobry Bóg da Mu wieczny spoczynek. Jego śmierć jest dla nas wielką stratą.
Żegnaj Drogi Kolego! Na szczęście nie wszystek odchodzisz, pozostanie Twoje dzieło i pamięć o Twojej Osobie. Z Rodziną śp. Pana Bogusława łączymy się w bólu i modlitwie.
Za Zarząd SMJiRJ – Wiesław Hap
 
 

W ramach obchodów IX Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na Podkarpaciu nasi przedstawiciele uczestniczyli w uroczystości na kirkucie w Jaśle. Miała ona miejsce w dniu 25 stycznia, a wieniec i znicze przed pomnikiem pamięci złożyli m.in. Burmistrz Miasta Jasła, Zastępca Burmistrza, Przewodniczący Rady Miasta, Członek Zarządu Powiatu, Dziekan Jasielski oraz prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego Wiesław Hap. Naszemu prezesowi towarzyszyły – wiceprezes Felicja Jałosińska  i członek Zarządu Ewa Pietraszek.

W godzinach popołudniowych grupa członków SMJiRJ wzięła też udział w wernisażu wystawy Społeczność żydowska w Jaśle” w Muzeum Regionalnym Celem tej wystawy jest przypomnienie mieszkańcom Jasła społeczności żydowskiej, która zamieszkiwała w naszym mieście przed drugą wojną światową i miała duży wpływ na jego  życie gospodarcze i kulturalne. Kres tej koegzystencji położyła wojna i eksterminacyjna polityka okupacyjnych władz niemieckich. Ludność żydowska została wymordowana w masowych egzekucjach lub wywieziona do obozów koncentracyjnych. Wraz ze zniszczeniem miasta przepadł również dorobek materialny tej społeczności. Na wystawie zaprezentowane zostały fotografie i dokumenty ukazujące społeczność żydowską w Jaśle i jej zagładę.
W trakcie wernisażu prezes Stowarzyszenia Wiesław Hap przekazał na ręce dyrektora placówki Alfreda Sepioła opracowany przez siebie album z wykonanymi fotografiami z Instytutu Yad Vashem w Jerozolimie, jako pokłosie jego udziału w międzynarodowym szkoleniu dla nauczycieli we wrześniu 2016 r. Przygotował również opis zdjęć oraz dołączył materiały m.in. dotyczące Żydów jasielskich.
/ps/

W dniu 27 grudnia 2016 r. zmarł Marian Zawiliński – znany jaślanin, doktor nauk medycznych
Ten zasłużony na kilku polach działalności Człowiek przyszedł na świat 21 lutego 1928 r. w Sobniowie. W tamtejszej szkole zaczął swoją edukację, którą kontynuował w jasielskich szkołach powszechnych – im. Romualda Traugutta, a w czasie okupacji – w SP im. Stanisława Staszica. W 1945 r. zdał egzamin do Gimnazjum i Liceum w Kołaczycach, a po zorganizowaniu Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle przeniósł się do tej szkoły i w 1949 r. zdał w niej maturę.
Do 1956 r. studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie. Z dyplomem lekarza został skierowany do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Jaśle. Równocześnie pracował w Szpitalu Powiatowym w Jaśle na Oddziale Chirurgii i odbył specjalizację z zakresu chirurgii ogólnej. Po egzaminie w 1961 r. został oddelegowany do Szpitala Powiatowego w Ustrzykach Dolnych do pełnienia obowiązków ordynatora Oddziału Chirurgicznego. W 1962 r. powrócił do pracy w Szpitalu w Jaśle. W 1960 r. objął też obowiązki kierownika jasielskiej Powiatowej Przychodni, którym był do 1967 r. Po odbyciu staży klinicznych, w 1967 r. złożył egzamin specjalizacyjny II stopnia.
W czasie pracy na Oddziale Chirurgicznym Szpitala Powiatowego w Jaśle pełnił obowiązki zastępcy jego ordynatora. W 1968 r. zorganizował Pododdział Chirurgii Urazowej. Po odejściu dra med. Antoniego Ferensa na emeryturę, na skutek przyczyn politycznych, został zmuszony do opuszczenia jasielskiego szpitala. W Szpitalu Powiatowym w Strzyżowie wygrał konkurs na ordynatora Oddziału Chirurgicznego i funkcję tę pełnił do 1985 r. Dokonał tam udanego przyszycia odciętej na cyrkularce prawej ręki. Wróciła ona do pełnej sprawności fizycznej. Pracował również naukowo w dziedzinie historii medycyny. Efektem tego była Jego praca doktorska pt. „Udział Służby Zdrowia w ruchu oporu w powiatach jasielskim i krośnieńskim w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1944”. Obronił ją w krakowskiej Akademii Medycznej w 1986 r. i uzyskał stopień doktora nauk medycznych.
W latach 80. na skutek nacisków politycznych zrezygnował z pracy w Strzyżowie i został zatrudniony w Wiejskim Ośrodku Zdrowia w Święcanach. Udało mu się go znacznie rozbudować. Pracował tam przez piętnaście lat, po czym przeszedł na emeryturę. Kontynuował jednak służbę lekarską w Poradni Chirurgicznej przy Hutach Szkła w Krośnie oraz w Ambulatorium Lekarskim Cechu Rzemiosł Różnych w Jaśle.
Oprócz pracy medycznej od młodości udzielał się społecznie. M.in. jako harcerz o bogatym stażu, w tym okupacyjnym, działał w Harcerskim Kręgu Seniorów „Sobniów”. Był również wieloletnim i aktywnym członkiem Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. W latach 2004-2008 pełnił funkcję prezesa jego Zarządu, był też członkiem Zarządu i członkiem zespołu redakcyjnego „Rocznika Jasielskiego”. W latach 1998 – 2000 uczestniczył w pracach Komitetu Organizacyjnego Uroczystości Franciszkańskich w Jaśle. Był również członkiem Komitetów Organizacyjnych Obchodów 100-lecia i 125-lecia Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle.
Śmierć Doktora to wielka strata dla środowiska lokalnego i dla wszystkich społeczników, zwłaszcza z kręgów SMJiRJ oraz ZHP. Był On dla nas Kolegą i Przyjacielem. Zapamiętamy Go jako Człowieka o wielkim umyśle, dowcipnego, głęboko wierzącego i jako patriotę. Był dumny, że Jest jaślaninem i może służyć temu miastu i jego mieszkańcom. Łącząc się w bólu z Jego najbliższą Rodziną zapewniamy, że w naszej pamięci pozostanie On na zawsze.
Śp. Doktora pożegnamy w dniu 29 grudnia  2016 r. najpierw o godzinie 12.30 w Domu Żałoby przy ulicy Floriańskiej 31, a następnie w trakcie nabożeństwa żałobnego w jasielskiej Kolegiacie o godzinie 13.00. Po Mszy Świętej kondukt żałobny uda się na miejsce wiecznego spoczynku śp. Mariana na Starym Cmentarzu w Jaśle. Cześć Jego Pamięci!
W imieniu Zarządu SMJiRJ
Wiesław Hap

Pan Marcin Wójcikiewicz pochodzi z Jasła. Obecnie mieszka i pracuje w Nowym Sączu, a w rodzinnym Jaśle przebywa tak często jak tylko pozwala mu na to czas  wolny. Jest miłośnikiem modelarstwa kolejowego w skali H0. Jego ojciec i dwóch wujków pracowali na kolei jako maszyniści stacji Jasło, stąd u niego wielki sentyment do kolei. Kiedy zastanawiał się nad budynkiem dworca na planowanej przyszłej makiecie kolejowej  w skali H0 (1:87) przypadkowo natrafił na zdjęcie budynku dworca kolejowego stacji Jasło z czasów zaboru monarchii Austro-Węgierskiej. Wówczas   postanowił, że powstanie model tego budynku, a z biegiem czasu doszedł do wniosku, że można również wykonać modele pozostałych budynków jasielskiej stacji kolejowej. Jego celem jest doprowadzić do powstania modeli budynków kolejowych w skali 1:87 ( H0).
Obok: zdjęcie dworca w Jaśle z okresu 20-lecia międzywojennego ze zb. Archiwum Państwowego w Rzeszowie Oddział w Sanoku /zb. fot., sygn. 1, str.11/
Pan Wójcikiewicz poszukuje starych zdjęć, planów, szkiców budynków stacji Jasło z lat 1884 – 1945 z czasów budowy CK Kolei Żelaznej – Transwersalnej, z lat II RP i okupacji niemieckiej do 1945 r. Prosi o pomoc w dotarciu do planów i zdjęć budynków kolejowych wchodzących w skład stacji Jasło takich jak: dawny dworzec PKP,  parowozownia/lokomotywownia wachlarzowa, obrotnica kolejowa przylegająca do parowozowni Jasło,  nastawnia dysponująca, nastawnia wykonawcza, budynek „Harmonii Kolejowej” gdzie mieściło się kino „Harmonia Kolejowa”, magazyn kolejowy, budynek ciśnień – tzw. wieża ciśnień,  budynek pomp (stał na skarpie przy moście kolejowym na Wisłoce),  budki dróżnika (strażnicy kolejowej) oraz wszelkie inne plany budynków,  które wchodziły w skład jasielskiej stacji Jasło, plany rozmieszczenia semaforów kształtowych, torowiska i żurawi wodnych.
Obok: zdjęcie dworca kolejowego w Jaśle z lat okupacji niemieckiej z publikacji „Krosno w czasie okupacji hitlerowskiej wyd. przez Oficynę Wydawniczą APLA w 2008 r. /fot. ze zb. Jerzego Zielińskiego/
Jako prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, zwracam się do Wszystkich Ludzi, którzy dysponują powyższymi materiałami lub wiedzą jak pomóc w dotarciu do nich lub do osób nimi dysponującymi –  o wsparcie. Pan Wójcikiewicz skontaktuje się jak najszybciej z takimi osobami, sfotografuje materiały (zdjęcia, szkice, plany). Szanowni Państwo, Drodzy Jaślanie i Mieszkańcy Regionu, jeśli ktoś z Was ma możliwość pomóc Panu Wójcikiewiczowi w jego poszukiwaniach, to bardzo proszę o taką pomoc. Wszelkie informacje na ten temat proszę kierować na e-maile: wiehap@wp.pl lub marcinwojcikiewicz@interia.eu
Wiesław Hap /SMJiRJ/