Autor: mariusz

Delegacja Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego wzięła udział w uroczystościach z okazji 73. Rocznicy Zdobycia Więzienia w Jaśle.

Na zdjęciu Wiesław Hap Prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego podczas Apelu pod pomnikiem Armii Krajowej. (fot. St. Grzywacz Wirtualnejaslo.pl.)
Relacje z obchodów rocznicowych zamieściły media lokalne, m.in. portal www.wirtulanejaslo.pl. Kliknij tutaj.

Wieczorem 5 sierpnia, w 73. rocznicę uwolnienia więźniów w Jaśle, które miało miejsce nocą z 5 na 6 sierpnia 1943 r., odbył się IV Jasielski Marsz Wolności ku czci uczestników i ofiar tej akcji pod kryptonimem „Pensjonat”. Jego organizatorami byli: Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, Komenda Hufca ZHP w Jaśle i Miasto Jasło. Patronat nad marszem objęli: jedyny żyjący uczestnik akcji, płk Stanisław Dąbrowa-Kostka i burmistrz Miasta Jasła Ryszard Pabian.
Uczestnicy marszu zebrali się o godz. 20.30 przed jasielskim pomnikiem Armii Krajowej. Wśród nich znaleźli się m.in.: zastępca burmistrza Miasta Jasła Elwira Musiałowicz-Czech, przewodniczący Rady Miejskiej Jasła Henryk Rak, zastępca przewodniczącego RMJ Urszula Czyżowicz, radny powiatowy Mateusz Lechwar, członkowie zarządu SMJiRJ oraz komendy Hufca ZHP w Jaśle. Po wysłuchaniu Hymnu Polskiego Państwa Podziemnego, wszystkich zebranych powitał przewodniczący zgromadzenia – prezes SMJiRJ oraz zastępca komendanta Hufca ZHP, historyk i regionalista Wiesław Hap. Przybliżył genezę i ideę tego patriotycznego spotkania oraz poprowadził jego całość.
Następnie zarys akcji „Pensjonat” przypomnieli druhowie Łukasz Zaleśny i Krzysztof Kapłon. Z kolei druh pwd. Michał Koś odczytał przywieziony przez W. Hapa list skierowany do zebranych przez pułkownika Stanisława Dąbrowę-Kostkę o następującej treści: „Szanowni Państwo, Druhny i Druhowie, Uczestnicy „Nocnego IV Jasielskiego Marszu Wolności” szlakiem odskoku po „Akcji Pensjonat”… Minęły 73 lata od tamtej nocy z 5 na 6 sierpnia 1943 roku, gdy Opatrzność pozwoliła w Jaśle uratować życie wielu sponiewieranym przez okupanta towarzyszom broni… Wasz nocny marsz, to nie tylko patriotyczne wyzwanie sprawnościowe, lecz także – przede wszystkim – dowód pamięci o ponurych czasach niemieckiej okupacji, a także pamięci o tych, którzy w Szarych Szeregach i Armii Krajowej walczyli z nieporównywalnie silniejszym wrogiem i ginęli żołnierską śmiercią… Historia uczy, że Wolność i Niezawisłość nie jest dana raz na zawsze, że trzeba ją pielęgnować, a czasem walczyć ryzykując własnym życiem…
Jedną ze szkół patriotyzmu w Polsce międzywojennej było Harcerstwo. Teraz Jasielskie Harcerstwo, z którym mam honor utrzymywać przyjacielski kontakt przez wiele lat, ma w tej ważnej sprawie ogromne zasługi. Tak jak w dziedzinie zachowania pamięci o dziejach Jasła ma Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Z najlepszymi życzeniami dla Wszystkich Uczestników i Organizatorów „Nocnego Marszu” oraz z harcerskim „Czuwaj!”  – Stanisław Dąbrowa – Kostka”.
W dalszej części spotkania druh Karol Wojdyła wygłosił patriotyczny wiersz autorstwa śp. żony Pułkownika – Anny Dąbrowy-Kostki p.t. „Pamiętaj”. Ostatnim akcentem pierwszej odsłony wydarzenia był występ wokalny druhny pwd. Gabrieli Czerwińskiej, która wykonała dwa utwory autorstwa pomysłodawców Jasielskiego Marszu Wolności: „To On” – Piotra Hudymy  i „Wołali Cię Florentyna” – Wiesława Hapa.

Po zakończeniu tego słowno-muzycznego montażu pod pomnikiem AK, ruszył patriotyczny przemarsz trasą, jaką w sierpniową deszczową noc przed 73 laty przebyli więźniowie jasielskiego więzienia wraz z ich wyzwolicielami. Za instruktorem ZHP niosącym flagę państwową szli harcerze jasielskiego Hufca z zapalonymi pochodniami oraz  pozostali uczestnicy wydarzenia z chorągiewkami w barwach narodowych. W zwartej kolumnie przeszli przez Górkę Klasztorną na plac przy kościele parafialnym na osiedlu Żółków. Tam też z udziałem miejscowych mieszkańców odbyła się ostatnia część IV Jasielskiego Marszu Wolności. Po przywitaniu biorących  w nim udział osób przez proboszcza miejscowej parafii ks. Jana Gibałę i wspólnej modlitwie w intencji bohaterów „Pensjonatu”, uwolnionych w nim więźniów i późniejszych ofiar, rozpalone zostało harcerskie ognisko. Uczynili to wraz z przewodniczącym zgromadzenia: ks. proboszcz Jan Gibała, przewodniczący RMJ Henryk Rak, wiceprzewodnicząca RMJ Urszula Czyżowicz, phm. Urszula Buczyńska-Bolanowska i phm. Robert Nowiński z komendy Hufca ZHP oraz Jacek Nawrocki z zarządu SMJiRJ.


Przy ognisku odśpiewano kilka pieśni patriotycznych, żołnierskich i partyzanckich.  Odczytano również specjalny apel uczestników marszu wzywający do podtrzymywania pamięci o przeszłości. Piątkowe wydarzenie zakończyło się zawiązaniem harcerskiego kręgu i wzajemnym przekazaniem sobie przez współtworzące go osoby, uściskiem dłoni, „iskierki przyjaźni i wolności”, którą przekazał  druh pwd. Leszek Woźniacki.
 
Organizatorzy serdecznie dziękują ks. proboszczowi Janowi Gibale i podinspektorowi Mateuszowi Smyce z UM w Jaśle za pomoc organizacyjną, pracownikom JDK za nagłośnienie, służbom Komendy Powiatowej Policji, Straży Miejskiej i Straży Ochrony Kolei za zabezpieczenie przejścia, lokalnym mediom za oprawę medialną, a wszystkim uczestnikom za udział i za współtworzenie wspaniałej patriotycznej atmosfery spotkania.
W dniu 7 maja odbyły się oficjalne uroczystości rocznicy akcji. Po mszy świętej w Sanktuarium Antoniańskim, ich uczestnicy przeszli pod pomnik AK. Tam miały miejsce: Apel Poległych, przemówienia prezesa jasielskiego Koła ŚZŻAK Witolda Świdraka oraz przewodniczącego Rady Miejskiej Jasła Henryka Raka oraz złożenie kwiatów. W imieniu Zarządu SMJiRJ dokonał tego prezes Wiesław Hap.
/PZ/
Fotografie: K. Czerwińska (zdj. 2-11) i I. Dranka (zdj. 1 i 12-14). Aby powiększyć zdjęcie kliknij na nie.

W piątek 5 sierpnia,  dokładnie w 73. rocznicę Akcji uwolnienia więźniów  w Jaśle (miała miejsce nocą z 5 na 6 sierpnia 1943 r.)  o godzinie 20.30 pod Pomnikiem Armii Krajowej (obok sądu) zbierają się uczestnicy IV Jasielskiego Marszu Wolności ku czci Bohaterów i Ofiar tej Akcji pod kryptonimem „Pensjonat”. Organizatorami Marszu są:  Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, Miasto Jasło i Komenda Hufca ZHP w Jaśle.
Marsz pod patronatem jedynego żyjącego uczestnika Akcji płk Stanisława Dąbrowy – Kostki i burmistrza Miasta Jasła Ryszarda Pabiana nie ma żadnych akcentów politycznych. Mogą w nim wziąć udział osoby, które w ten sposób chcą upamiętnić to ważne wydarzenie sprzed 73 lat. Z zapalonymi pochodniami ok. 20.50 harcerze poprowadzą chodnikami jasielskich ulic uczestników Marszu trasą „odskoku” żołnierzy AK wyprowadzających więźniów w kierunku Żółkowa, by na placu przed kościołem w Żółkowie ok. 21.30 zapalić symboliczny ogień pamięci, odczytać okolicznościowy Apel i odśpiewać ze specjalnie przygotowanych śpiewników kilka pieśni żołnierskich i partyzanckich.
Powyżej logo Jasielskiego Marszu Wolności.
Marsz zakończy się ok. godziny 22.15, po czym uczestnicy na własną rękę wracają do domów. Za udział, a szczególnie za powrót osób niepełnoletnich organizatorzy nie biorą odpowiedzialności. Powinni być oni pod opieką rodziców, nauczycieli, instruktorów harcerskich lub innych upoważnionych przez rodziców pełnoletnich opiekunów. Mile widziane są pochodnie i lampiony oraz chorągiewki w barwach narodowych oraz cywilne stroje z lat wojny i okupacji. Szczególne słowa zachęty do udziału w Marszu są kierowane do wszystkich statystów, w strojach z tamtych czasów, uczestniczących w nagraniach scen do filmu „Akcja Pensjonat”.
Organizatorzy

W dniu 20 czerwca 2016 r. w wieku 87 lat zmarł Adam Wydro, społecznik, człowiek w sposób wybitny zasłużony dla naszego miasta. Pożegnaliśmy Go w dniu 22 czerwca podczas Mszy Świętej żałobnej w jasielskiej Farze, po której udaliśmy się na miejsce Jego wiecznego spoczynku na Starym Cmentarzu.
ŚP. Adam Wydro przyszedł na świat 24 października 1928 r. w Jaśle. Tu godnie spędził całe swoje piękne i pracowite życie. Tu ukończył szkołę podstawową, a po powrocie z wysiedlenia – Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego. Od 1952 r. przez blisko 40 lat, aż do przejścia na emeryturę, pracował  w jasielskim Przedsiębiorstwie  Poszukiwań Nafty i Gazu na stanowisko kierowniczym. W międzyczasie m.in. ukończył studium ekonomii inwestycyjnej w warszawskiej Wyższej Szkole Ekonomicznej.
Przez 25 lat, jako osoba bezpartyjna, pełnił funkcję radnego Wojewódzkiej Rady Narodowej w Rzeszowie. Wiele dobrego uczynił dla Jasła i powiatu. Był m.in. inicjatorem i przewodniczącym Komitetu Budowy Szkoły Podstawowej  nr 1 im. R. Traugutta w Jaśle. Przez całe życie był związany ze swoją parafią farną i przez wiele lat  niezwykle aktywnie pełnił funkcję przewodniczącego rady parafialnej, która m.in. zaangażowała się w przeprowadzenie kapitalnych remontów zabytkowego kościoła i kaplicy na starym cmentarzu oraz podjęła budowę domu parafialnego.
Oprócz rodziny i pracy zawodowej, od dziecka był wierny harcerstwu, które było Jego największą pasją. Do ostatnich chwil opierał się na wartościach wynikających z Przyrzeczenia Harcerskiego, które złożył jeszcze w 1938 r. Po zakończeniu wojny bardzo mocno włączył się w służbę instruktorską osiągając kolejne stopnie, na harcmistrzu kończąc. Angażował się na licznych polach pracy  jasielskiego Hufca ZHP, pełnił różne funkcje: m.in.: był organizatorem wielu obozów, przewodniczącym Sądu Harcerskiego oraz przewodniczącym hufcowej Komisji Stopni Instruktorskich. Działał również na szczeblu Chorągwi oraz był inicjatorem, organizatorem i pierwszym komendantem I Szczepu „Orląt” w Jaśle. Uchwałą Rady Naczelnej ZHP w 1983 r. otrzymał honorowy tytuł „Instruktor – Senior ZHP”.
Przez siedem dziesięcioleci był mocno zaangażowany w życiu społecznym Jasła i jego mieszkańców. W 1965 r. wniósł ważny wkład w organizację obchodów 600-lecia Jasła, a następnie został członkiem założycielem Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Aż do śmierci był jego członkiem, a przez wiele lat aktywnym społecznikiem, pracował również w Zarządzie SMJiRJ.
Został odznaczony m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem za Zasługi dla ZHP,  Złotym Krzyżem za Zasługi dla ZHP, Złotym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.
Zmarły był szanowanym Człowiekiem cieszącym się niezwykłym  autorytetem, skarbnicą wiedzy o harcerstwie i o dawnym Jaśle, nauczycielem wielu pokoleń harcerzy i instruktorów, organizatorem i animatorem mnóstwa przedsięwzięć programowych oraz wychowawczych, przyjacielem wszystkich, niezależnie od wieku i funkcji. Zawsze wspierał każdego dobrym słowem, swoim doświadczeniem, wiedzą i mądrością życiową. Był do końca wiernym Przyrzeczeniu i Prawu Harcerskiemu, Bogu, Polsce i bliźnim.
Pożegnaliśmy Człowieka dobrego, prawego, głęboko wierzącego, kulturalnego, pogodnego, życzliwego, uczynnego, serdecznego, zawsze gotowego do służby, pracy i pomocy oraz gorącego patriotę. Będzie nam Go bardzo brakowało, gdyż takich Ludzi jak On jest dziś coraz mniej.  Na zawsze zostanie w naszej świadomości, naszych sercach i pamięci jako Osoba, która nie żyła tylko dla siebie.
W imieniu SMJiRJ – Wiesław Hap
 

W czerwcu 2016 r. w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie odbyło się uroczyste podsumowanie konkursu plastyczno-historycznego „Namaluj historię dziadków”. Miała tam miejsce również wystawa pokonkursowa.
W I. etapie konkursu, który przeprowadzono w 54 szkołach, wzięło udział 737 uczniów z terenu województwa. Do II. etapu zakwalifikowano 150 uczniów w kategorii klas I-III i IV-VI szkoły podstawowej oraz gimnazjum. Oddziałowa Komisja Konkursowa  w składzie: Jakub Izdebski (OBEP IPN Rzeszów) – przewodniczący, Zenon Fajger, Katarzyna Hudzicka-Chochorowska i Maciej Rędziniak (wszyscy OBEP IPN Rzeszów), Grażyna Tereszkiewicz (PCEN Rzeszów), Kinga Ziobro-Działo (WDK Rzeszów) – członkowie – dokonała oceny prac i wyłoniła laureatów.
W kategorii uczniów z gimnazjum z terenu województwa podkarpackiego II miejsce zajął Erwin Dedo z Gimnazjum Nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi  im. Ignacego Łukasiewicza w  Jaśle. Wykonał on komiks pod tytułem „Historia brata mojego pradziadka i jego rodziny na robotach przymusowych w III Rzeszy w latach 1944 – 1945 – Byli polskimi robotnikami przymusowymi w III Rzeszy”. Opiekunem Erwina był jego nauczyciel historii, Wiesław Hap.
Oddajmy głos młodemu autorowi: „Zafascynowała mnie historia moich pradziadków w latach II wojny światowej. Pradziadkowie ci, ze strony mojego taty mieszkali w małej wiosce pod Jasłem, w Roztokach. Tam przeżyli kampanię wrześniową 1939 r., a później cały czas okupacji niemieckiej. Kiedy w 1944 r. Jasło i okolice Niemcy wysiedlili, a niedaleko Roztok stanął na kilka miesięcy front, część mojej rodziny została wysłana w inne rejony regionu i na roboty przymusowe. Wśród nich znalazł się też brat mojego pradziadka Juliana Rozpary – Jan Rozpara (dawny żołnierz II Brygady Legionów i „hallerczyk”) wraz  z żoną Heleną i ośmiorgiem dzieci został wysłany na roboty przymusowe na teren III Rzeszy, w okolice Linzu w Austrii. Przebywali tam kilka miesięcy. Na ten temat dowiedziałem się ze wspomnień kuzynki mojej babci Julii, a mamy mojego nauczyciela historii – Kazimiery Hap z domu Rozpara zamieszkałej w Roztokach oraz z wspomnień jej siostry, niedawno zmarłej Łucji Dubiel z domu Rozpara.  O ich to losach jest ten komiks”.
To nie jest pierwszy sukces jasielskiego gimnazjalisty. M.in. w ub. roku zajął  IV miejsce w Ogólnopolskim Konkursie „Losy Polaków na Syberii. Niepokonani – o cudzie ocalenia” i wraz ze swoim nauczycielem historii odebrał nagrodę podczas gali w auli Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie. Wykonał wtedy  pracę ołówkiem ukazującą przemarsz polskich zesłańców po bezkresnych obszarach Syberii. Uzyskał też wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Historycznym „Krąg”. Artystyczna twórczość Erwina nie dotyczy tylko zagadnień historycznych. M.in. zajął III miejsce w ogólnopolskim konkursie plastycznym dla dzieci i młodzieży pod hasłem „Świat widziany ze stacji kosmicznej” zorganizowanym przez Centrum Badań Kosmicznych w Warszawie i Ministerstwo Edukacji Narodowej.
/dr/