„Odeszłaś cicho, bez słów pożegnania.
Tak jakbyś nie chciała, swym odejściem smucić…
tak jakbyś wierzyła w godzinę rozstania,
że masz niebawem z dobrą wieścią wrócić”. /ks. J. Twardowski/
Nasze Stowarzyszenie poniosło bolesną i niepowetowaną stratę.
W piątkowy poranek, 7 sierpnia 2020 r. odeszła Śp. Felicja Jałosińska, wieloletnia społeczniczka, regionalistka, prezes i członek zarządu Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Trudno jest pisać o Pani Felicji w czasie przeszłym. I choć musimy się pogodzić z Jej odejściem nie pozwólmy, aby pamięć o Niej zaginęła.
Urodziła się 22 stycznia 1935 r. w Linowie, na ziemi sandomierskiej. W 1960 r. wraz z mężem zamieszkała w Jaśle i rozpoczęła wieloletnią pracę w miejscowym ZPOW „Pektowin”. Od tego czasu pokochała swoje nowe miasto. Tu wychowała dwóch synów. W szczególny sposób związała się ze Stowarzyszeniem Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Od początku lat 80. udzielała się w nim z oddaniem na różnych płaszczyznach, m.in. jako wieloletni członek zarządu, zastępca prezesa i przez dwie kadencje prezes. Do chwili śmierci pełniła funkcję wiceprezesa. Od 1999 r. była organizatorką corocznego „Turnieju Wiedzy o Jaśle” dla uczniów wszystkich szczebli szkół jasielskich, a przez dekadę również współorganizatorem „Turnieju Wiedzy o Regionie”. W okresie kilku lat była członkiem redakcji czasopisma „Region Jasielski” – jej sekretarzem i prowadzącą dział reklam. Była członkiem Rady Muzealnej przy Muzeum Regionalnym w Jaśle (pełniła w niej funkcję zastępcy przewodniczącego) oraz Społecznego Komitetu Ochrony i Renowacji Zabytków Cmentarza przy ul. Zielonej w Jaśle. Działała również w Radzie Seniorów Miasta Jasła, w której piastowała godność wiceprzewodniczącej. Przez kilka lat angażowała się w działania charytatywne „Serce dla Darii”.
Felicja Jałosińska /fot. Tomasz Kasprzyk/
Spod jej ręki wyszło wiele publikacji, m.in. album „Jasło dawne, zniszczone, odbudowane, współczesne”, seria wydawnicza „Kalendarium dziejów Jasła” oraz „Sławni jaślanie”, była współautorką albumu „Ruiny Jasła 1944-1945” i książek „Jasielska droga do niepodległej Polski”, „Jasielskie pomniki i obeliski”, „50 lat społecznego działania SMJiRJ”. Przez wiele lat była redaktorem corocznych „Kalendarzy Jasielskich”, przewodniczącą lub członkinią zespołów redakcyjnych wielu wydawnictw dotyczących Jasła i regionu, m.in. „Wspomnienia o Jaśle”, „Legendy jasielskie”, „Jasielskie szkoły podstawowe”, „Jasielskie gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne”. Zamieszczała swoje teksty w „Rocznikach Jasielskich”. Z Jej inicjatywy ukazały się pozycje wydawnicze dotyczące legend i historii szkół, opracowane w dużej części przez uczniów. Sporządziła spis obejmujący ponad półtora tysiąca mogił zabytkowych jasielskiego Starego Cmentarza według stanu z lat 1984/1985. Przygotowała i zorganizowała wiele wartościowych wystaw fotograficznych ze zbiorów SMJiRJ oraz własnych. Były one prezentowane m.in. w Jaśle, Warszawie, Rzeszowie i Krośnie. Pokłosiem tych wystaw stały się opracowane przez Nią katalogi. Za wieloletnią i tak owocną pracę na rzecz kultury i ochrony zabytków Jasła została nagrodzona m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” oraz uhonorowana tytułami: „Zasłużony dla SMJiRJ” i „Honorowy Członek SMJiRJ”. Za działalność w dziedzinie kultury od Rady Miejskiej otrzymała zaszczytny tytuł „Zasłużony dla Miasta Jasła”, za pracę na tym polu uzyskała też nagrody Miasta Jasła i Zarządu Województwa Podkarpackiego.
Była wspaniałą, życzliwą, pogodną, uczynną, pełną pozytywnej energii osobą, zawsze otwartą na problemy innych, nigdy nie odmawiała pomocy. Dla każdego miała ciepłe słowo, znajdowała czas, aby porozmawiać, doradzić, pomóc rozwiązać problemy. Z pasją wykonywała swoje powołanie działaczki społecznej. Każdy, kto miał szczęście Ją poznać, pozostawał pod wrażeniem Jej osobowości i entuzjazmu w działaniu. Wyróżniała się wielkim poczuciem sumienności, odpowiedzialności, obowiązkowości, rzetelności i skrupulatności. Jej niezwykłość przejawiała się każdego dnia w drobnych, ludzkich gestach. Imponowała pracowitością i doświadczeniem. Była niestrudzona i twórcza, zainicjowała kilka projektów i przedsięwzięć, które na trwałe weszły do działań SMJiRJ.
Nie była rodowitą jaślanką, jednak od czasu kiedy zamieszkała w Jaśle, związała się z nim w sposób wyjątkowy. Stała się kronikarką jej dziejów. Przez całe życie była wierna hasłu „Ochrona przeszłości przed zapomnieniem”. Spod Jej pióra wyszło szereg cennych publikacji. Gdyby nie Jej pasja, pracowitość, energia, zaangażowanie, być może nigdy nie poznalibyśmy sporo interesujących faktów z życia Jasła i jaślan. Wielu rocznikom młodych mieszkańców naszego miasta przybliżała jego dzieje poprzez wydawnictwa oraz organizację „Turniejów Wiedzy o Jaśle”. Mimo zaawansowanego wieku, długich zmagań z chorobą, do końca swoich dni była zaangażowana w pracę. Miała jeszcze wiele planów na przyszłość.
Śmierć Pani Felicji to wielka i niepowetowana strata dla Jasła. Była działaczem społecznym z prawdziwego zdarzenia. To co robiła, czyniła zawsze z pełnym zaangażowaniem i całkowicie bezinteresownie. W każdej inicjatywie, w której brała udział zostawiała całe swoje serce.
Środowisko jasielskich regionalistów z głębokim smutkiem i żalem przyjęło wiadomość o Jej śmierci. Ponieśliśmy ogromną i bolesną stratę. Dla wszystkich z nas oraz dla wielu jaślan była Ona autorytetem. Droga Pani Felicjo, dziękujemy Ci za dobry przykład dla nas, za mobilizację w pokonywaniu problemów, za poszanowanie każdego spotkanego człowieka, za każdą dobrą radę, za życzliwość, za wskazanie drogi jak społecznie i bezinteresownie można służyć swojemu miastu i regionowi oraz jego mieszkańcom. Będzie nam Ciebie zwyczajnie, po ludzku, bardzo brakowało. Zachowamy Cię na zawsze we wspomnieniach, bo „nie umiera ten, kto trwa w sercach i pamięci naszej”, a wiele sytuacji i miejsc w Jaśle będzie przypominać nam Twoją Osobę.
Rodzinie Śp. Pani Felicji – w sposób szczególny Mężowi i Synom – składamy wyrazy najgłębszego serdecznego współczucia z powodu bolesnej straty. Łączymy się z nimi w żalu i modlitwie.
Uroczystości żałobne w jasielskiej Farze – Rzymskokatolickiej Parafii Kolegiackiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny odbędą się 12 sierpnia 2020 r. (w środę). Rozpoczną się modlitwą różańcową o 13.30, a o 14.00 odbędzie się nabożeństwo żałobne, po którym odprowadzimy Zmarłą na Stary Cmentarz w Jaśle.
W imieniu pogrążonych w smutku członków Zarządu SMJiRJ – prezes Wiesław Hap
Anika Koba, Julia Tarnowska i Zuzanna Skałba, szóstoklasistki ze Szkoły Podstawowej nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle, ramach „Jasielskiej Ligi Naukowej z Lotosem” zrealizowały ciekawy projekt badawczy dotyczący środowiska lokalnego pod tytułem „Stary Cmentarz w Jaśle – mało znane źródło wiedzy o dziejach Jasła. Jak zdobyć, utrwalić i upowszechnić informacje na temat zapomnianych a zasłużonych ludziach spoczywających na jasielskiej nekropolii?” W jego trakcie m.in. opracowały katalog kilkudziesięciu zasłużonych jaślan pochowanych na cmentarzu, składający się z fotografii (portretu) osoby, zdjęcia i rysunku jej grobu (grobowca, nagrobka) oraz jej notki biograficznej. Uczennice są dumne, że tak dobrze poznały dorobek takich postaci jak m.in.: lekarza i patrioty Waleriana Leszczyca Macudzińskiego, architekta i społecznika Stanisława Macudzińskiego, malarza Zdzisława Truskolaskiego, patriotów i pedagogów – Władysława Węgrzyńskiego, Adolfa Szostkiewicza, Jana Pyrka, Kazimierza Zielińskiego i Stanisława Lasockiego, lekarza i patrioty Mieczysława Stanka, marynarza i pisarza Wincentego Cygana, podpułkownika Józefa Modrzejewskiego, historyka prof. Stanisława Cynarskiego, społecznika i działacza spółdzielczego Sebastiana Drozda, lekarzy, społeczników i działaczy kultury Józefa i Stanisław Kadyiów, zasłużonego burmistrza Antoniego Koralewskiego, działacza TG „Sokół” Włodzimierza Kuziana, dziennikarza i literata Józefa Przewłockiego-Watrę, artystów – Andrzeja Szajnę, Stanisława Witowskiego-Iskrzyniaka, Wilhelma Neya, księdza i społecznika Jana Chryzostoma Paska, zasłużonych pracowników służby zdrowia i akowców – Luizę i Franciszka Różańskich, patriotów, społeczników – Romualda Palcha, Karola Polaka, Władysława Mendysa, Zygmunta Kachlika, Michała Rymarza, Marcina i Bogusława Mastejów, lekarzy i społeczników – Albina Pietrusa i Mariana Zawilińskiego oraz wielu innych.
/rm/
Urodziła się 28 października 1948 r. w Bączalu Górnym. Od wielu lat mieszkała w Jaśle. Od początku pracy zawodowej jako nauczycielka bardzo angażowała się w pracę społeczną na płaszczyźnie edukacji, wychowania i kultury. Była wychowawczynią i przyjacielem licznej grupy uczniów – dzieci i młodzieży. Przez wiele lat była instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego. Dosłużyła się najwyższego stopnia harcmistrzyni. Z powodzeniem prowadziła drużyny harcerzy młodszych i gromady zuchowe w szkołach: w Krajowicach, w Szkole Podstawowej nr 8 w Jaśle-Sobniowie oraz w Szkole Podstawowej nr 9 w Jaśle. Za ogromny wkład w pracy edukacyjnej i wychowawczej – w tym na niwie wychowania patriotycznego, działalności kulturalnej i opieki nad zabytkami oraz miejscami pamięci została uhonorowana m.in.: „Złotym Krzyżem Zasługi”, „Medalem Komisji Edukacji Narodowej”, „Krzyżem za Zasługi dla ZHP”, „Odznaką Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej”, „Srebrnym Medalem „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej” i „Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego”. W każdej z wymienionych szkół w których pracowała, z pełnym oddaniem prowadziła kółka historyczne z mocnym ukierunkowaniem na regionalizm. Były to zajęcia dotyczące dziejów i kultury Jasła oraz Jasielszczyzny. W ramach tych wieloletnich działań, społecznie i z dobrymi efektami, przygotowywała uczniów do udziału w „Turniejach Wiedzy o Jaśle” oraz w „Turniejach Wiedzy o Regionie”. Już wówczas była członkinią Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Po przejściu na emeryturę ŚP. Pani Łucja Filipek w pełni zaangażowała się w pracę społeczną w Stowarzyszeniu. Przez kilka kadencji była wybierana do Zarządu SMJiRJ w którym przez wiele lat pełniła funkcję sekretarza i zastępcy sekretarza. Z pełnym zaangażowaniem prowadziła również kronikę Stowarzyszenia. Przez szereg lat była czynnym członkiem jury w corocznych „Turniejach Wiedzy o Jaśle” dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Angażowała się w prowadzone przez Stowarzyszenie kiermasze wydawnictw i w sprzedaż na rzecz realizacji celów statutowych książek SMJiRJ. Poświęcała na to wiele czasu w trakcie różnego typu imprez kulturalnych, m.in. takich jak „Dni Jasła” oraz „Międzynarodowe Dni Wina”. Ma również swój wkład w rozwój kultury w Jaśle jako współautorka tekstów takich wydawnictw jak m.in.: „10 lat Szkoły Podstawowej nr 9 im. Olimpijczyków Polskich w Jaśle”, „Jasielskie szkoły podstawowe”, „Jasło na przełomie II i III tysiąclecia” i „Encyklopedia Jasła”. W 2015 r. na wniosek SMJiRJ otrzymała z rąk burmistrza Nagrodę Miasta Jasła w dziedzinie twórczości artystycznej i naukowej oraz upowszechniania i ochrony kultury.
10 stycznia 2020 r. w Domu Kultury ,,Śnieżka” w Dębicy odbyła się piękna uroczystość patriotyczna. Najpierw miało miejsce uroczyste wręczenie patentów oficerskich i pośmiertnych aktów mianowania na wyższy stopień wojskowy rodzinom bohaterów Polski Podziemnej rodem z Podkarpacia zamordowanym z wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego we Wrocławiu w 1948 r. – ppor. Władysławowi Ciskowi, ppor. Stanisławowi Dydo, kpt. Janowi Klamutowi i ppłk. Ludwikowi Marszałkowi. Aktu wręczenia patentów dla ich rodzin przybyłych z różnych stron Polski dokonał szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego we Wrocławiu płk Piotr Rupa w obecności – jaślanina – ppłka Bogusława Antasa – Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Mielcu.
Końcem grudnia Szkołę Podstawową nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle odwiedził wyjątkowy gość. Był nim słynny jaślanin – prof. Karol Myśliwiec, światowej sławy wybitny archeolog i egiptolog. Spotkał się z młodymi pasjonatami historii i regionalizmu oraz harcerzami. Najpierw Profesor z sentymentem wspominał swoje dzieciństwo i młodość związaną z rodzinnymi Gądkami i z Jasłem, tak bardzo zniszczonym przez Niemców. Przybliżył związki z Jasłem, gdzie ukończył szkołę podstawową i liceum. Ze swadą opowiadał o fascynacjach różnymi dziedzinami wiedzy i o przybliżaniu sobie języków obcych, do nauki których gorąco zachęcał zebraną młodzież. Wyjaśnił dlaczego wybrał życie naukowca i odkrywcy tajemnic starożytnego Egiptu.
Podzielił się też szeregiem ciekawych informacji na temat prowadzonych przez wiele lat wykopalisk archeologicznych i badania tajemnic grobowców faraonów. Szczególne zainteresowanie zebranych wzbudził wątek jego kierowania polską misją archeologiczną w Sakkarze, w trakcie której dokonano wielu ważnych odkryć, za co nasz wybitny archeolog m.in. odebrał nagrodę Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, czyli tzw. polskiego Nobla naukowego. Jak po zakończeniu wizyty Profesora stwierdzili uczniowie, dał się on poznać jako wspaniały gawędziarz, humanista, autor licznych publikacji, wykładowca, człowiek wielu talentów i zainteresowań. Młodzi ludzie podkreślili, że oprócz tego, że Profesor jest naukowcem, ceni tak bardzo wartość oraz piękno muzyki, literatury i sztuki. Docenili też, że tak mocno podkreśla swoje związki z Jasłem i od wielu lat jest członkiem „Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego”.
9 grudnia w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie odbyła się gala „Podkarpackiej Historii” oraz wręczenie Lamp Podkarpackiej Historii, połączone ze świętowaniem piątej rocznicy powstania tego cenionego ogólnopolskiego dwumiesięcznika. Decyzją kolegium redakcyjnego nagrodami w uznaniu zasług i osiągnięć w popularyzowaniu regionalnej przeszłości i tradycji uhonorowano szczególnie zasłużonych regionalistów z terenu całego województwa – współpracowników i tych, którzy odkrywają oraz pielęgnują i popularyzują podkarpacką historię – przeszłość i tradycję. Wśród piątki laureatów znalazł się historyk i regionalista jasielski Wiesław Hap.
