Nasze Stowarzyszenie poniosło bolesną i niepowetowaną stratę.
„Odeszłaś cicho, bez słów pożegnania.
Tak jakbyś nie chciała, swym odejściem smucić…
tak jakbyś wierzyła w godzinę rozstania,
że masz niebawem z dobrą wieścią wrócić”. /ks. J. Twardowski/
Nasze Stowarzyszenie poniosło bolesną i niepowetowaną stratę.
W piątkowy poranek, 7 sierpnia 2020 r. odeszła Śp. Felicja Jałosińska, wieloletnia społeczniczka, regionalistka, prezes i członek zarządu Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Trudno jest pisać o Pani Felicji w czasie przeszłym. I choć musimy się pogodzić z Jej odejściem nie pozwólmy, aby pamięć o Niej zaginęła.
Urodziła się 22 stycznia 1935 r. w Linowie, na ziemi sandomierskiej. W 1960 r. wraz z mężem zamieszkała w Jaśle i rozpoczęła wieloletnią pracę w miejscowym ZPOW „Pektowin”. Od tego czasu pokochała swoje nowe miasto. Tu wychowała dwóch synów. W szczególny sposób związała się ze Stowarzyszeniem Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Od początku lat 80. udzielała się w nim z oddaniem na różnych płaszczyznach, m.in. jako wieloletni członek zarządu, zastępca prezesa i przez dwie kadencje prezes. Do chwili śmierci pełniła funkcję wiceprezesa. Od 1999 r. była organizatorką corocznego „Turnieju Wiedzy o Jaśle” dla uczniów wszystkich szczebli szkół jasielskich, a przez dekadę również współorganizatorem „Turnieju Wiedzy o Regionie”. W okresie kilku lat była członkiem redakcji czasopisma „Region Jasielski” – jej sekretarzem i prowadzącą dział reklam. Była członkiem Rady Muzealnej przy Muzeum Regionalnym w Jaśle (pełniła w niej funkcję zastępcy przewodniczącego) oraz Społecznego Komitetu Ochrony i Renowacji Zabytków Cmentarza przy ul. Zielonej w Jaśle. Działała również w Radzie Seniorów Miasta Jasła, w której piastowała godność wiceprzewodniczącej. Przez kilka lat angażowała się w działania charytatywne „Serce dla Darii”.
Felicja Jałosińska /fot. Tomasz Kasprzyk/
Spod jej ręki wyszło wiele publikacji, m.in. album „Jasło dawne, zniszczone, odbudowane, współczesne”, seria wydawnicza „Kalendarium dziejów Jasła” oraz „Sławni jaślanie”, była współautorką albumu „Ruiny Jasła 1944-1945” i książek „Jasielska droga do niepodległej Polski”, „Jasielskie pomniki i obeliski”, „50 lat społecznego działania SMJiRJ”. Przez wiele lat była redaktorem corocznych „Kalendarzy Jasielskich”, przewodniczącą lub członkinią zespołów redakcyjnych wielu wydawnictw dotyczących Jasła i regionu, m.in. „Wspomnienia o Jaśle”, „Legendy jasielskie”, „Jasielskie szkoły podstawowe”, „Jasielskie gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne”. Zamieszczała swoje teksty w „Rocznikach Jasielskich”. Z Jej inicjatywy ukazały się pozycje wydawnicze dotyczące legend i historii szkół, opracowane w dużej części przez uczniów. Sporządziła spis obejmujący ponad półtora tysiąca mogił zabytkowych jasielskiego Starego Cmentarza według stanu z lat 1984/1985. Przygotowała i zorganizowała wiele wartościowych wystaw fotograficznych ze zbiorów SMJiRJ oraz własnych. Były one prezentowane m.in. w Jaśle, Warszawie, Rzeszowie i Krośnie. Pokłosiem tych wystaw stały się opracowane przez Nią katalogi. Za wieloletnią i tak owocną pracę na rzecz kultury i ochrony zabytków Jasła została nagrodzona m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” oraz uhonorowana tytułami: „Zasłużony dla SMJiRJ” i „Honorowy Członek SMJiRJ”. Za działalność w dziedzinie kultury od Rady Miejskiej otrzymała zaszczytny tytuł „Zasłużony dla Miasta Jasła”, za pracę na tym polu uzyskała też nagrody Miasta Jasła i Zarządu Województwa Podkarpackiego.
Była wspaniałą, życzliwą, pogodną, uczynną, pełną pozytywnej energii osobą, zawsze otwartą na problemy innych, nigdy nie odmawiała pomocy. Dla każdego miała ciepłe słowo, znajdowała czas, aby porozmawiać, doradzić, pomóc rozwiązać problemy. Z pasją wykonywała swoje powołanie działaczki społecznej. Każdy, kto miał szczęście Ją poznać, pozostawał pod wrażeniem Jej osobowości i entuzjazmu w działaniu. Wyróżniała się wielkim poczuciem sumienności, odpowiedzialności, obowiązkowości, rzetelności i skrupulatności. Jej niezwykłość przejawiała się każdego dnia w drobnych, ludzkich gestach. Imponowała pracowitością i doświadczeniem. Była niestrudzona i twórcza, zainicjowała kilka projektów i przedsięwzięć, które na trwałe weszły do działań SMJiRJ.
Nie była rodowitą jaślanką, jednak od czasu kiedy zamieszkała w Jaśle, związała się z nim w sposób wyjątkowy. Stała się kronikarką jej dziejów. Przez całe życie była wierna hasłu „Ochrona przeszłości przed zapomnieniem”. Spod Jej pióra wyszło szereg cennych publikacji. Gdyby nie Jej pasja, pracowitość, energia, zaangażowanie, być może nigdy nie poznalibyśmy sporo interesujących faktów z życia Jasła i jaślan. Wielu rocznikom młodych mieszkańców naszego miasta przybliżała jego dzieje poprzez wydawnictwa oraz organizację „Turniejów Wiedzy o Jaśle”. Mimo zaawansowanego wieku, długich zmagań z chorobą, do końca swoich dni była zaangażowana w pracę. Miała jeszcze wiele planów na przyszłość.
Śmierć Pani Felicji to wielka i niepowetowana strata dla Jasła. Była działaczem społecznym z prawdziwego zdarzenia. To co robiła, czyniła zawsze z pełnym zaangażowaniem i całkowicie bezinteresownie. W każdej inicjatywie, w której brała udział zostawiała całe swoje serce.
Środowisko jasielskich regionalistów z głębokim smutkiem i żalem przyjęło wiadomość o Jej śmierci. Ponieśliśmy ogromną i bolesną stratę. Dla wszystkich z nas oraz dla wielu jaślan była Ona autorytetem. Droga Pani Felicjo, dziękujemy Ci za dobry przykład dla nas, za mobilizację w pokonywaniu problemów, za poszanowanie każdego spotkanego człowieka, za każdą dobrą radę, za życzliwość, za wskazanie drogi jak społecznie i bezinteresownie można służyć swojemu miastu i regionowi oraz jego mieszkańcom. Będzie nam Ciebie zwyczajnie, po ludzku, bardzo brakowało. Zachowamy Cię na zawsze we wspomnieniach, bo „nie umiera ten, kto trwa w sercach i pamięci naszej”, a wiele sytuacji i miejsc w Jaśle będzie przypominać nam Twoją Osobę.
Rodzinie Śp. Pani Felicji – w sposób szczególny Mężowi i Synom – składamy wyrazy najgłębszego serdecznego współczucia z powodu bolesnej straty. Łączymy się z nimi w żalu i modlitwie.
Uroczystości żałobne w jasielskiej Farze – Rzymskokatolickiej Parafii Kolegiackiej pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny odbędą się 12 sierpnia 2020 r. (w środę). Rozpoczną się modlitwą różańcową o 13.30, a o 14.00 odbędzie się nabożeństwo żałobne, po którym odprowadzimy Zmarłą na Stary Cmentarz w Jaśle.
W imieniu pogrążonych w smutku członków Zarządu SMJiRJ – prezes Wiesław Hap
Młode regionalistki i ich projekt badawczy
Młode regionalistki i ich projekt badawczy dotyczący Starego Cmentarza w Jaśle i spoczywających na nim osób
Anika Koba, Julia Tarnowska i Zuzanna Skałba są uczennicami klasy szóstej Szkoły Podstawowej nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle w Zespole Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle. Uczestniczą w tegorocznej edycji Jasielskiej Ligi Naukowej z „Lotosem”. Wiedząc, że jasielski cmentarz przy ul. Zielonej powstał w 1784 r. i jest starszy od Cmentarza Łyczakowskiego we Lwowie, Powązkowskiego w Warszawie i Rakowickiego w Krakowie oraz, że jest miejscem pochówku wybitnych jaślan, twórców kultury, polityków, żołnierzy i działaczy społecznych, zdecydowały, że ich projekt badawczy będzie właśnie dotyczył tego miejsca. Ważnego, a niekoniecznie znanego bardzo szerokiej grupie jaślan. Nadały mu tytuł: „Stary Cmentarz w Jaśle – mało znane źródło wiedzy o dziejach Jasła. Jak zdobyć, utrwalić i upowszechnić informacje na temat zapomnianych a zasłużonych ludziach spoczywających na jasielskiej nekropolii?”
W ramach projektu młode regionalistki zmierzyły się z wieloma zadaniami, problemami oraz pytaniami. Po zakończeniu postanowiły podzielić się z mieszkańcami Jasła i okolic – dwoma spośród wielu – efektami swojej pracy. Są nimi: analiza przeprowadzonych ankiet i wywiadów oraz album pod tytułem „Stary Cmentarz w Jaśle i wybrani zasłużeni ludzie na nim spoczywający”. Tak prezentują się wyniki badań ankietowych.
Przeprowadzono 282 ankiety oraz 24 wywiady w których kluczowe pytanie brzmiało:
„W jaki sposób, Państwa zdaniem, można poszerzyć i upowszechnić wiedzę na temat Starego Cmentarza w Jaśle oraz osób tam pochowanych?”
Oto analiza i wykres kołowy odpowiedzi na powyższe pytanie podanych wg % uzyskanych propozycji.
1. Wydanie książki na temat Starego Cmentarza i znanych jaślan tam pochowanych. – 17%
2. Zorganizowanie wyjść na Stary Cmentarz w ramach zajęć szkolnych, zapalenie symbolicznych zniczy – 14%
3. Nagranie filmu dokumentalnego. – 10%
4. Wykłady na temat historii Starego Cmentarza w szkołach. – 9%
5. Informacje na stronach internetowych i na portalach o zasłużonych ludziach pochowanych na Starym Cmentarzu. – 9%
6. Informacje w prasie lokalnej. – 8%
7. Wykłady na temat Starego Cmentarza w Jaśle dla różnych grup wiekowych jaślan. – 7%
8. Wydanie mapki/szkicu z trasą spaceru po Starym Cmentarzu z zaznaczonymi grobami ważniejszych jaślan. – 7%
9. Przygotowanie ulotek informacyjnych dla ludzi odwiedzających Stary Cmentarz przez cały rok lub w czasie jednej akcji, np. w trakcie kwesty na odnowę zabytków w Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny. – 5%
10.Prezentacje multimedialne dotyczące zabytków Starego Cmentarza w Jaśle. – 4%
11. Inne propozycje w sumie (poniżej prezentowane) – 10%
– Powstanie „zakładki” o Starym Cmentarzu na stronie internetowej SMJiRJ.
– Wystawy „banerowe” (posterowe).
– Przygotowanie prezentacji na temat Starego Cmentarza w Jaśle.
– Powstanie strony internetowej o Starym Cmentarzu.
– Zorganizowanie konkursu na temat Starego Cmentarza i pochowanych tam znanych ludzi.
– Informacje w internecie, krótki filmik, publikacje w gazetach o Jaśle.
– Przygotowanie prezentacji o Starym Cmentarzu i spoczywających tam ludziach i pokazanie jej na apelu w szkole.
– Prelekcje, pogadanki w szkole (np. na godzinach wychowawczych), w MDK i JDK.
– Wydanie biuletynu na temat historii Cmentarza.
– Poświęcenie na ten temat szkołach jednej lekcji wychowawczej lub lekcji historii.
– Każda ósma klasa powinna odbyć wycieczkę na Stary Cmentarz z przygotowanym nauczycielem.
– Publikacje i wydawnictwa (np. piękny kolorowy album) o cmentarzu i pochowanych tam jaślanach.
– Tablica przed cmentarzem z nazwiskami i zdjęciami znanych osób tam pochowanych.
– Książka o Starym Cmentarzu w Jaśle i pochowanych tam osobach (zdjęcia i noty biograficzne).
– Stworzenie wirtualnego spaceru po Starym Cmentarzu.
– Cykl filmów edukacyjnych na youtube.
– Akcja edukacyjna we wszystkich jasielskich szkołach.
– Cykl prezentacji multimedialnych w szkołach i instytucjach kultury.
– Broszury informacyjne przekazywane osobom wchodzącym na Stary Cmentarz.
– Informacje na lokalnych portalach internetowych. – Kampania informacyjna w mediach.
– Dodatki w prasie lokalnej. – Edukacja dzieci w szkołach.
– Organizowanie pogadanek o sławnych jaślanach. – Tablica (tablice) interaktywne.
- 17 % – Wydanie książki na temat Starego Cmentarza i znanych jaślan tam pochowanych
-
14% – Zorganizowanie wyjść na Stary Cmentarz w ramach zajęć szkolnych, zapalenie symbolicznych zniczy
- 10% – Nagranie filmu dokumentalnego
-
9% – Wykłady na temat historii Starego Cmentarza w szkołach
-
9% – Informacje na stronach internetowych i na portalach o zasłużonych ludziach pochowanych na Starym Cmentarzu
- 8% – Informacje w prasie lokalnej
-
7% – Wykłady na temat Starego Cmentarza w Jaśle dla różnych grup wiekowych jaślan
-
7% – Wydanie mapki/szkicu z trasą spaceru po Starym Cmentarzu z zaznaczonymi grobami ważniejszych jaślan
-
5% – Przygotowanie ulotek informacyjnych dla ludzi odwiedzających Stary Cmentarz przez cały rok lub w czasie jednej akcji, np. w trakcie kwesty na odnowę zabytków w Dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny
-
4% – Prezentacje multimedialne dotyczące zabytków Starego Cmentarza w Jaśle
-
10% – Inne propozycje w sumie (prezentowane powyżej)
Przeprowadzono 282 ankiety oraz 24 wywiady w których zadano pytanie:
„Kto zdaniem Państwa spoczywa na Starym Cmentarzu w Jaśle ?”
(podano 20 osób)
Oto analiza odpowiedzi na powyższe pytanie podanych wg % uzyskanych propozycji.
Oto dziesiątka zasłużonych jaślan, którzy uzyskali najwięcej głosów. Sumę tych głosów potraktowałyśmy jako 100%, a poniżej prezentujemy podział procentowy na poszczególne osoby – w nawiasie podajemy też u ilu osób te postaci pojawiły się w ankietach i w wywiadach.
-
Stanisław Kadyi – 12,3% (208 głosów)
-
Antoni Koralewski – 11,9% (201 głosów)
-
Zygmunt Kachlik – 11,4% (193 głosy)
-
Władysław Mendys – 10,7% (181 głosów)
-
Albin Pietrus – 9,9% (169 głosów)
-
Antoni Lisowiecki – 9,3% (157 głosów)
-
Elżbieta Przybyszowska-Constantine – 8,9% (153 głosy)
-
Marianna Łukasiewicz – 8,8% (151 głosów)
-
Romuald Palch – 8,7% (148 głosów)
-
Adam Wydro – 7,9% (136 głosów)
Kolejne pytanie dotyczyło kwestii: „Czy Pan/Pani, Koleżanka/Kolega ma kogoś z rodziny pochowanych na Starym Cmentarzu w Jaśle?
Ponad połowa respondentów wyraziła się, że tak – 189 osób. Na pytanie: „Jeżeli tak, to kogo?” – padły następujące odpowiedzi:
– rodziców – 89 osób (23,5%)
– dziadków – 98 osób (25,7%)
– rodzeństwo – 58 osób (15,3%)
– innych członków rodziny – 135 osób (35,5%)
Oto wykres kołowy
Pochowani na Starym Cmentarzu w Jaśle krewni naszych respondentów
Naszym respondentom zadaliśmy też pytanie:„Czy Pani/Pan, Koleżanka/Kolega wie kiedy powstał Stary Cmentarz w Jaśle?”
Oto ich odpowiedzi w liczbach i procentach: – w 1650 r. – 6 % (18 osób), – w 1784 r. – właściwa odpowiedź – 74,6% (223 osoby), – w 1867 r. – 14% (42 osoby),- w 1918 r. – 5,4 % (16 osób).
A oto odbicie tych odpowiedzi na wykresie kołowym
- W przeprowadzonych przez nas ankietach uczestniczyło łącznie 306 osób – w ankietach 282 osób w różnym wieku, w wywiadach – 24 osoby – osoby dorosłe od 30 roku życia.
Oto dane dotyczące naszych ankietowanych w rozbiciu na przedziały wiekowe:
– 10-15 lat – 82 osoby (29,1%), – 15-25 lat – 66 osób (23,4%), – 25-65 lat – 95 osób (33,7%) – powyżej 65 lat – 39 osób (13,8%)
Tak to prezentuje się na wykresie kołowym
W naszych badaniach ankietowych brali udział zarówno kobiety i mężczyźni.
Tak to wygląda liczbowo, procentowo i na wykresie.
Kobieta – 163 Mężczyzna – 119
/rm/
Pani Łucja na zawsze pozostanie w naszych sercach
W czwartek 7 maja 2020 r. zmarła Łucja Filipek, zasłużona działaczka oświatowa i kulturalna, nauczycielka, harcmistrzyni oraz członkini władz Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu.
Urodziła się 28 października 1948 r. w Bączalu Górnym. Od wielu lat mieszkała w Jaśle. Od początku pracy zawodowej jako nauczycielka bardzo angażowała się w pracę społeczną na płaszczyźnie edukacji, wychowania i kultury. Była wychowawczynią i przyjacielem licznej grupy uczniów – dzieci i młodzieży. Przez wiele lat była instruktorem Związku Harcerstwa Polskiego. Dosłużyła się najwyższego stopnia harcmistrzyni. Z powodzeniem prowadziła drużyny harcerzy młodszych i gromady zuchowe w szkołach: w Krajowicach, w Szkole Podstawowej nr 8 w Jaśle-Sobniowie oraz w Szkole Podstawowej nr 9 w Jaśle. Za ogromny wkład w pracy edukacyjnej i wychowawczej – w tym na niwie wychowania patriotycznego, działalności kulturalnej i opieki nad zabytkami oraz miejscami pamięci została uhonorowana m.in.: „Złotym Krzyżem Zasługi”, „Medalem Komisji Edukacji Narodowej”, „Krzyżem za Zasługi dla ZHP”, „Odznaką Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej”, „Srebrnym Medalem „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej” i „Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego”. W każdej z wymienionych szkół w których pracowała, z pełnym oddaniem prowadziła kółka historyczne z mocnym ukierunkowaniem na regionalizm. Były to zajęcia dotyczące dziejów i kultury Jasła oraz Jasielszczyzny. W ramach tych wieloletnich działań, społecznie i z dobrymi efektami, przygotowywała uczniów do udziału w „Turniejach Wiedzy o Jaśle” oraz w „Turniejach Wiedzy o Regionie”. Już wówczas była członkinią Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Po przejściu na emeryturę ŚP. Pani Łucja Filipek w pełni zaangażowała się w pracę społeczną w Stowarzyszeniu. Przez kilka kadencji była wybierana do Zarządu SMJiRJ w którym przez wiele lat pełniła funkcję sekretarza i zastępcy sekretarza. Z pełnym zaangażowaniem prowadziła również kronikę Stowarzyszenia. Przez szereg lat była czynnym członkiem jury w corocznych „Turniejach Wiedzy o Jaśle” dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Angażowała się w prowadzone przez Stowarzyszenie kiermasze wydawnictw i w sprzedaż na rzecz realizacji celów statutowych książek SMJiRJ. Poświęcała na to wiele czasu w trakcie różnego typu imprez kulturalnych, m.in. takich jak „Dni Jasła” oraz „Międzynarodowe Dni Wina”. Ma również swój wkład w rozwój kultury w Jaśle jako współautorka tekstów takich wydawnictw jak m.in.: „10 lat Szkoły Podstawowej nr 9 im. Olimpijczyków Polskich w Jaśle”, „Jasielskie szkoły podstawowe”, „Jasło na przełomie II i III tysiąclecia” i „Encyklopedia Jasła”. W 2015 r. na wniosek SMJiRJ otrzymała z rąk burmistrza Nagrodę Miasta Jasła w dziedzinie twórczości artystycznej i naukowej oraz upowszechniania i ochrony kultury.
ŚP. Pani Łucja była wspaniałym Człowiekiem, żoną, matką, babcią, teściową, koleżanką. Była Osobą dobrą, kulturalną, skromną, życzliwą, pogodną, uczynną, ciepłą, pełną radości, zaangażowaną w pracy i służbie społecznej. Dla wszystkich, którzy Ją znali, Jej odejście to niepowetowana strata i bolesna wyrwa. Ktoś kiedyś powiedział, że człowiek wtedy jest szczęśliwy, gdy dzieli się z innymi. ŚP. Pani Łucja tak się dzieliła. Nie cała umarła. Pozostał Jej dorobek i wspomnienia, a one nie umierają. Druhno Harcmistrzyni – „przy innym ogniu, w inną noc – do zobaczenia znów”, Droga Koleżanko społeczniczko – na zawsze pozostaniesz w naszych sercach i pamięci. Niech dobry Bóg i Matka Boża zaopiekują się Tobą.
Rodzinie Zmarłej składamy szczere i z serca płynące kondolencje oraz wyrazy największego serdecznego współczucia.
W imieniu Zarządu SMJiRJ – prezes Wiesław Hap
Nowy Żmigród i literaci
Cóż łączy takie tuzy naszej narodowej kultury jak Sławomir Mrożek, Jan Dobraczyński czy Miron Białoszewski? Oprócz literatury oczywiście. Tym wspólnym mianownikiem jest zainteresowanie naszym regionem. Więcej – rzecz można, że ten piękny zakątek kraju – ludzie, przyroda, wydarzenia – były dla nich źródłem inspiracji. Do tych trzech sław doliczyć zresztą można kolejnych, na przestrzeni kilku wieków. Od pisarza baroku ks. Andrzeja Radawieckiego po jego imiennika, współczesnego nam Stasiuka. Szczególne związki mieli z Nowym Żmigrodem. Odkrył je bibliotekarz i regionalista Piotr Figura, zbierając tego dowody w artykule pt. „Nowy Żmigród i literaci. Rekonesans”. Zapraszam do lektury. Sporo ciekawostek o literaturze, twórcach i naszym regionie, podanych w – a jakże – wybornej literackiej formie!
Kliknij tutaj. P. Figura, Nowy Żmigród i literaci 2
Zdj. W. Szuba, kościół w Nowym Żmigrodzie w latach 60.
Zebranie SMJiRJ odwołane z powodu koronawirusa
Szanowni Państwo! Drodzy Członkowie SMJiRJ!
W związku z zaistniałą sytuacją zagrożenia epidemiologicznego i koniecznością zapobiegania rozprzestrzenianiu się koronawirusa, zaplanowane na najbliższą sobotę 14 marca na godzinę 9.00 w JDK walne zebranie sprawozdawczo-wyborcze Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, jednogłośną decyzją Prezydium Zarządu SMJiRJ w dniu 11.03.2020 r. zostało odwołane.
O nowym terminie tego zebrania Członkowie Stowarzyszenia zostaną poinformowani w stosownym czasie.
Prezydium Zarządu SMJiRJ
Nagroda dla młodej jasielskiej regionalistki
10 stycznia 2020 r. w Domu Kultury ,,Śnieżka” w Dębicy odbyła się piękna uroczystość patriotyczna. Najpierw miało miejsce uroczyste wręczenie patentów oficerskich i pośmiertnych aktów mianowania na wyższy stopień wojskowy rodzinom bohaterów Polski Podziemnej rodem z Podkarpacia zamordowanym z wyroku Wojskowego Sądu Rejonowego we Wrocławiu w 1948 r. – ppor. Władysławowi Ciskowi, ppor. Stanisławowi Dydo, kpt. Janowi Klamutowi i ppłk. Ludwikowi Marszałkowi. Aktu wręczenia patentów dla ich rodzin przybyłych z różnych stron Polski dokonał szef Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego we Wrocławiu płk Piotr Rupa w obecności – jaślanina – ppłka Bogusława Antasa – Wojskowego Komendanta Uzupełnień w Mielcu.
W drugiej części uroczystości miało miejsce podsumowanie międzywojewódzkiego konkursu ,,Chcieliśmy tylko wolnej Polski”, który zorganizowany został przez Miasto Dębicę, Światowy Związek Żołnierzy AK w Dębicy, wrocławski Oddział Instytutu Pamięci Narodowej, Stowarzyszenie Oświaty i Wychowania we Wrocławiu i Fundację Historia- Pamięć-Edukacja. Patronat honorowy nad konkursem objęli: Premier RP Mateusz Morawiecki, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie Jarosław Szarek oraz Dolnośląski i Podkarpacki Kurator Oświaty. W konkursie uczestniczyli uczniowie ze szkół podstawowych i ponadpodstawowych z województw dolnośląskiego i podkarpackiego, którzy przygotowali prace indywidualne i grupowe. I miejsce w kategorii klas IV-VI zajęła Lena Kraus – uczennica Szkoły Podstawowej nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle w Zespole Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle. Jej opiekunem był nauczyciel historii Wiesław Hap – regionalista oraz prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Konkurs polegał na zebraniu i opracowaniu materiałów źródłowych dotyczących postaci działających w latach 1939-1989 w społecznościach lokalnych, których postępowanie wyrażało wierność najwyższym ideałom i walce o wolną Polskę. Bohaterem pracy Leny był jaślanin kapitan Zygmunt Kachlik – żołnierz Września 1939 r., Narodowej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej, wieloletni prezes jasielskiego koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, inicjator mnóstwa działań patriotycznych i upamiętniających wydarzenia historyczne oraz ludzi walczących o Polskę wolną i niepodległą.
Nagrody i dyplomy laureatom wręczyli burmistrz Dębicy Mariusz Szewczyk, zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej prof. Krzysztof Szwagrzyk oraz Helena Lazarowicz – żona wnuka ppłk. Adama Lazarowicza „Klamry”. Premier RP Mateusz Morawiecki skierował do uczestników konkursu okolicznościowy list, który został odczytany. Na zakończenie wszyscy obejrzeli widowisko patriotyczno-kolędnicze ,,Wigilia w okopach. Od Solidarności do współczesności” w wykonaniu Grupy Artystycznej SAFO Miejskiego Ośrodka Kultury w Dębicy.
/dr/
Prof. Karol Myśliwiec z wizytą u młodych jaślan
Końcem grudnia Szkołę Podstawową nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle odwiedził wyjątkowy gość. Był nim słynny jaślanin – prof. Karol Myśliwiec, światowej sławy wybitny archeolog i egiptolog. Spotkał się z młodymi pasjonatami historii i regionalizmu oraz harcerzami. Najpierw Profesor z sentymentem wspominał swoje dzieciństwo i młodość związaną z rodzinnymi Gądkami i z Jasłem, tak bardzo zniszczonym przez Niemców. Przybliżył związki z Jasłem, gdzie ukończył szkołę podstawową i liceum. Ze swadą opowiadał o fascynacjach różnymi dziedzinami wiedzy i o przybliżaniu sobie języków obcych, do nauki których gorąco zachęcał zebraną młodzież. Wyjaśnił dlaczego wybrał życie naukowca i odkrywcy tajemnic starożytnego Egiptu.
Podzielił się też szeregiem ciekawych informacji na temat prowadzonych przez wiele lat wykopalisk archeologicznych i badania tajemnic grobowców faraonów. Szczególne zainteresowanie zebranych wzbudził wątek jego kierowania polską misją archeologiczną w Sakkarze, w trakcie której dokonano wielu ważnych odkryć, za co nasz wybitny archeolog m.in. odebrał nagrodę Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, czyli tzw. polskiego Nobla naukowego. Jak po zakończeniu wizyty Profesora stwierdzili uczniowie, dał się on poznać jako wspaniały gawędziarz, humanista, autor licznych publikacji, wykładowca, człowiek wielu talentów i zainteresowań. Młodzi ludzie podkreślili, że oprócz tego, że Profesor jest naukowcem, ceni tak bardzo wartość oraz piękno muzyki, literatury i sztuki. Docenili też, że tak mocno podkreśla swoje związki z Jasłem i od wielu lat jest członkiem „Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego”.
Gospodarzami tego interesującego i wartościowego spotkania były uczennice uczestniczące w projekcie „Jasielskiej Ligi Naukowej z LOTOSEM”: Julia Tarnowska, Anika Koba i Zuzanna Skałba oraz ich opiekun Wiesław Hap – historyk, regionalista oraz prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. Na zakończenie spotkania młode regionalistki wręczyły Profesorowi kwiaty wraz z podziękowaniem za wizytę oraz z życzeniami świątecznymi i noworocznymi, a prezes Hap przekazał Gościowi najnowsze wydawnictwo SMJiRJ – „Kalendarz Jasielski 2020”.
/dr/
Boże Narodzenie
Wszystkim Mieszkańcom Jasła i Powiatu Jasielskiego, Członkom Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, naszym Przyjaciołom, Sympatykom i Darczyńcom najserdeczniejsze życzenia pełnych ciepła, miłości i spokoju rodzinnych Świąt Bożego Narodzenia oraz wiele łask Bożych, zdrowia, szczęścia i wszelkiego powodzenia w całym Nowym 2020 Roku składa w imieniu Zarządu SMJiRJ prezes Wiesław Hap
Jaślanin uhonorowany w Rzeszowie
9 grudnia w Wojewódzkim Domu Kultury w Rzeszowie odbyła się gala „Podkarpackiej Historii” oraz wręczenie Lamp Podkarpackiej Historii, połączone ze świętowaniem piątej rocznicy powstania tego cenionego ogólnopolskiego dwumiesięcznika. Decyzją kolegium redakcyjnego nagrodami w uznaniu zasług i osiągnięć w popularyzowaniu regionalnej przeszłości i tradycji uhonorowano szczególnie zasłużonych regionalistów z terenu całego województwa – współpracowników i tych, którzy odkrywają oraz pielęgnują i popularyzują podkarpacką historię – przeszłość i tradycję. Wśród piątki laureatów znalazł się historyk i regionalista jasielski Wiesław Hap.
Wiesław Hap to historyk i regionalista, nauczyciel, społecznik, działacz kulturalny, uhonorowany m.in. odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”, harcmistrz, prezes Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, były prezes Jasielskiej Federacji Regionalnych Towarzystw Kultury, były zastępca komendanta Hufca ZHP i współpracownik Koła ŚZŻAK w Jaśle. Autor kilkunastu książek (m.in. dwóch wydań „Ziemia Jasielska naszą Małą Ojczyzną”), współautor kilkunastu innych (m.in. „Jasielska droga do Niepodległej Polski 1768-1922 (wyróżniona za najlepszą książkę regionalistyczną w Polsce w 2018 r.) i kilkuset artykułów. Współinicjator i koordynator mnóstwa działań upamiętniających zasłużone osoby i wydarzenia w regionie (np. tablica pamięci jaślan walczących o niepodległość Ojczyzny, 16 Dębów Pamięci w Jaśle w programie „Katyń … pamiętamy”. Współpomysłodawca i główny organizator corocznego Jasielskiego Marszu Wolności ku czci uczestników i ofiar akcji „Pensjonat”, corocznych „Międzywojewódzkich Konkursów – Życie i działalność Ignacego Łukasiewicza”. Częsty gość spotkań autorskich, autor prelekcji, wykładów historycznych, widowisk historyczno-patriotycznych, wystaw i akcji patriotyczno-historycznych Opiekuje się miejscami pamięci, organizuje współorganizuje i prowadzi historyczne sesje popularnonaukowe, wycieczki, biwaki harcerskie oraz uroczystości patriotyczne.
Pozostałe honorowe nagrody w postaci Lamp Podkarpackiej Historii trafiły do innych zacnych osób: Małgorzaty Jarosińskiej (harcmistrzyni, historyka i krajoznawcy, autorki publikacji o dawnym Rzeszowie i dziejach rzeszowskiego harcerstwa, instruktorki Muzeum Harcerstwa w Warszawie, przewodniczącej Chorągwianej Komisji Historycznej w Rzeszowie, członkini Komisji Historii i Tradycji przy ZG PTTK w Warszawie), dr Małgorzaty Kutrzeby (nauczycielki, historyka, prezesa Towarzystwa Miłośników Ziemi Błażowskiej, redaktora Kuriera Błażowskiego, kustosza Społecznego Muzeum Ziemi Błażowskiej, członka Polskiego Towarzystwa Historycznego, autorki publikacji), Jerzego Dyni (wieloletniego redaktora muzycznego Rozgłośni Polskiego Radia w Rzeszowie, byłego dyrektora Filharmonii w Rzeszowie, popularyzatora folkloru i tematyki kulturalnej w Oddziale TVP w Rzeszowie) oraz dra Edwarda Marszałka (leśnika, rzecznika prasowego Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krośnie, ratownika ochotnika w Grupie Bieszczadzkiej GOPR, przewodnika beskidzkiego, członka Rady Naukowej Ośrodka Kultury Leśnej, członka honorowego Speleoklubu Beskidzkiego, prezesa Stowarzyszenia Kulturalnego „Dębina” i redaktora naczelnego pisma „Dębina”, autora licznych publikacji).
Całość uroczystego spotkania w sali WDK w Rzeszowie prowadził redaktor Adam Głaczyński – znany dziennikarz Rozgłośni Polskiego Radia w Rzeszowie, a nagrody wręczali – Szymon Jakubowski – redaktor naczelny „Podkarpackiej Historii” i spiritus movens całego wydarzenia oraz prof. nadzw. dr hab. Wacław Wierzbieniec – członek kolegium redakcyjnego. W uroczystej gali wzięli udział czytelnicy i współpracownicy „Podkarpackiej Historii”, ludzie kultury, przedstawiciele lokalnych władz samorządowych z terenu województwa podkarpackiego i miasta Rzeszowa, dziennikarze lokalnych mediów. Przyznawane od czterech lat Lampy Podkarpackiej Historii są symbolem światła rozjaśniającego mroki przeszłości i w sposób oczywisty odwołują się do historii regionu, który jest kolebką przemysłu naftowego, a jej „ojcami” Ignacy Łukasiewicz i Jan Zeh. W dotychczasowych edycjach od 2016 r. te prestiżowe nagrody otrzymało dwadzieścia osób indywidualnych i jedna organizacja.
/SMJiRJ/