Opublikowane w

Uczyć i pracować dla Ojczyzny – Historia Jana Madejczyka

Uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Jaśle Aleksander Hycnar i Hubert Zając podjęli się opracowania  projektu  na Sejm Dzieci i Młodzieży. Ich zadaniem było w sposób trwały ukazać losy i działalność posła, który co najmniej raz sprawował mandat poselski w latach 1918-1939 i który podczas II wojny światowej działał dla dobra ojczyzny.
W opisie swojej pracy piszą: „Od zawsze interesujemy się historią naszego regionu. Lubimy poznawać naszą kulturę, lokalnych bohaterów, odkrywać nowe rzeczy w miejscach, w których wydawałoby się, że wiemy o nich wszystko. Tymczasem wiele tajemnic wciąż pozostaje nieodkrytych lub jest znanych tylko wąskiej grupie ludzi. Dlatego właśnie wykonaliśmy ten projekt – chcemy, by tacy wybitni ludzie, jak poseł Jan Madejczyk, zapadli w świadomość mieszkańców ziemi jasielskiej. Zanim jeszcze rozpoczęliśmy realizację zadania rekrutacyjnego, zainteresowaliśmy naszym projektem naszą nauczycielkę historii, działaczkę Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, panią Ewę Pietraszek. Została ona naszym opiekunem grupy i pomogła nam w realizacji zadania rekrutacyjnego, m. in. nawiązując kontakt z lokalnymi działaczami społecznymi, od których w trakcie realizacji zadania uzyskaliśmy wiele użytecznych informacji.”
W rezultacie powstał film, którego bohaterem jest Jan Madejczyk. Zapraszamy do oglądnięcia. Aby obejrzeć film – kliknij tutaj: https://youtu.be/OyiNrydBDRw

Fot. J. Madejczyk, kadr z filmu.

Opublikowane w

Propagują postać Bohatera spod Monte Cassino

Jesteśmy uczennicami Szkoły Podstawowej nr 12 z Oddziałami Integracyjnymi im. Ignacego Łukasiewicza w Jaśle, harcerkami 139. DH. „Lisy” i członkiniami Koła Historyczno-Regionalnego. Uczestniczymy w projekcie patriotycznym polegającym na  propagowaniu i upowszechnianiu wybranej postaci parlamentarzysty II RP, który chlubnie zapisał się też w czasie II wojny światowej. M.in. z powodu, że w maju jedna z nas – G. Schmidt,  wyjeżdża na uroczystości rocznicowe z delegacją harcerzy polskich do Włoch, na miejsce bitwy pod Monte Cassino, wybrałyśmy posła, który w niej poległ. Oto krótki biogram naszego bohatera. Pragniemy się nim podzielić z innymi osobami.
Senator Władysław Kamiński – fot. z arch. rodziny
Władysław Kamiński ps. „Śliwa” urodził się 17 III 1897 r. w Siedlcach. W 1915 r. ukończył tam gimnazjum. Działał w konspiracyjnym Związku Młodzieży Polskiej „Przyszłość”, w harcerstwie i POW.  W 1915 r. zaciągnął się do Legionów Polskich i do 1917 r. służył w 5. pułku piechoty, m.in. walczył pod Kostiuchnówką. W XI 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców i zgłosił się do 22. pułku piechoty Ziemi Siedleckiej. W 1919 r. został awansowany do kapitana i przeszedł do rezerwy. W 1924 r. ukończył Wydział Prawa na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.
W latach 20. pracował na kilku polach na terenie województwa wileńskiego.  W wyborach parlamentarnych w 1928 r. został wybrany posłem na Sejm II kadencji (1928–30) z listy BBWR. W wyborach w 1930 r. został ponownie wybrany posłem na Sejm RP III kadencji (1930–35). Pracował w komisjach: budżetowej, prawniczej  i reform rolnych. Ponownie został posłem w 1935 r. i pracował w komisjach: budżetowej (zastępca przewodniczącego), regulaminowej i prawniczej. W wyborach w 1938 r. został wybrany senatorem z województwa wileńskiego.
W 1939 r. walczył w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu zorganizował konspiracyjny Komitet Walki o Wyzwolenie, włączony do SZP, którego został członkiem. Od XII 1939 r. pełnił funkcję szefa Biura Informacji i Propagandy SZP-Komendy Okręgu Wilno ZWZ i jednocześnie od 1940 r. redaktorem czasopisma „Polska w Walce”. Został aresztowany przez NKWD 11 IV 1941 r. Więziono go w Wilnie, później w Moskwie, m.in. na Łubiance i Butyrkach. 29 lipca 1941 r. został skazany na karę śmierci przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR, którą później zamieniono na 10 lat „obozu poprawczego”. Został stamtąd zwolniony 13 VIII 1941 r. Objął dowództwo 3. batalionu 13. pułku piechoty „Rysiów” 5. Wileńskiej Dywizji Piechoty Armii Polskiej w ZSRR.
Fot. W. Kamiński – zdjęcie z legitymacji w mundurze II Korpusu Polskiego

Fot. Klasztor na Monte Cassino

Fot. Polacy w ataku na Monte Cassino

Fot. Polska flaga na Monte Cassino

Od X 1942 r. walczył w Armii Polskiej na Bliskim Wschodzie i w 2. Korpusie Polskim do III 1943 r. jako dowódca 15. Wileńskiego Batalionu Strzelców. W kampanii włoskiej walczył jako dowódca 13. Wileńskiego Batalionu Strzelców 5. Wileńskiej Brygady Piechoty w 5. Kresowej Dywizji Piechoty. W 1944 r. został awansowany na podpułkownika. Poległ w bitwie o Monte Cassino, prowadząc atak swojego batalionu na wzgórze San Angelo 17 V 1944 r. Został pochowany na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. 
Fot. Grób W. Kamińskiego na cmentarzu Monte Cassino
 
Osierocił żonę Sabinę i dwójkę dzieci – Zdzisława i Alinę. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Złotym Orderu Wojennego Virtuti Militari. Decyzją ministra obrony narodowej 11 IX 2015 r.  pośmiertnie awansowano go na stopień pułkownika WP.
W ramach projektu przygotowałyśmy słuchowisko w dwóch aktach poświęcone naszemu parlamentarzyście pod tytułem „Parlamentarzysta. Zesłaniec. Bohater spod Monte Cassino”. Można je wysłuchać tutaj: https://soundcloud.com/user-63021611/sluchowisko-w-projekcie-sdim-schmidt-gorczyca-sp-12-w-jasle/s-kv3oi
Gabriela Schmidt i Wiktoria Gorczyca

Fot. Czerwone maki na Monte Cassino

Opublikowane w

Młodzi jaślanie realizują projekt patriotyczny

Jesteśmy młodymi regionalistami i członkami Młodzieżowego Koła Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego. W ramach projektu edukacyjno-patriotycznego staramy się upowszechniać postać Polaka, który był parlamentarzystą w II RP, a później podczas II wojny światowej dalej działał dla dobra Ojczyzny. Przez całe życie związany był z terenami, które już dziś, niestety, nie należą do Polski, związany był bowiem z Kresami, z Lwowem. Naszym bohaterem jest prof. Kazimierz Bartel. Pragniemy propagować życie i działalność tego wielkiego Polaka.
fot. K. Bartel

Kazimierz Bartel urodził się 3 marca 1882 r. we Lwowie. W 1907 r. ukończył studia na Politechnice Lwowskiej. W 1909 r. uzyskał tytuł doktora nauk technicznych. Studiował też matematykę i filozofię na Uniwersytecie Franciszkańskim we Lwowie i na Uniwersytecie w Monachium. Pracował na Politechnice Lwowskiej w Katedrze Geometrii Wykreślnej i w 1917 r. uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. W I wojnie światowej służył w armii austro-węgierskiej. W 1918 r. i w 1919 r. walczył o Lwów z Ukraińcami, w stopniu majora Wojska Polskiego. Po odbiciu  Lwowa został ministrem kolei. Po wojnie z bolszewikami otrzymał stopień  podpułkownika. W 1922 r. został wybrany do Sejmu i był posłem do 1929 r. Był członkiem PSL Wyzwolenie, a w 1925 r. współzałożycielem Klubu Pracy.   fot. Jedna z publikacji prof. K. Bartla.

Po przewrocie majowym 1926 r. został po raz pierwszy premierem. Później był nim jeszcze czterokrotnie. Jego rząd prowadził bardzo aktywną działalność, zbierając się w pewnych okresach codziennie. Był człowiekiem dialogu, spotykał się z przedstawicielami klubów parlamentarnych, łagodził spory i zarządzał państwem. Był liberałem w obozie sanacyjnym i rzecznikiem współpracy z parlamentem. Udało mu się stworzyć sprawny system działania rządu w powiązaniu z Sejmem i urzędnikami. Był pośrednikiem pomiędzy Piłsudskim a marszałkiem Sejmu. Po wycofaniu się z życia politycznego w 1930 r. powrócił do kariery naukowej na Politechnice Lwowskiej, jako rektor. W 1937 r. został senatorem RP i był nim do wybuchu wojny.

Fot. Prof. K. Bartel w karykaturze.

Fot. Prof. K. Bartel z żoną Marią w latach 20. XX w.

Fot. Legitymacja senatorska Profesora.

We wrześniu 1939 r., w czasie obrony Lwowa, stanął na czele Komitetu Obywatelskiego. Po zajęciu Lwowa przez Sowietów pozwolono mu na wykłady na politechnice. Premier Rządu RP na uchodźstwie gen. Sikorski, w czerwcu 1941 r., zgłosił Radzie Ministrów kandydaturę Bartla na stanowisko ambasadora RP w Moskwie. Minister spraw wewnętrznych stwierdził, że profesorowi należy zawdzięczać zachowanie polskiego charakteru Politechniki Lwowskiej w czasie okupacji bolszewickiej, znajduje się na miejscu i jest „politycznie lojalny”. Sikorskiemu nie udało się odnaleźć Bartla na terenie ZSRR.
Po zajęciu Lwowa przez Niemców został on aresztowany 2 lipca 1941 r. i przewieziony do więzienia Gestapo. 21 lipca został przeniesiony do więzienia przy ul. Łąckiego, gdzie traktowano go brutalnie, a pewnego dnia gestapowiec kazał mu czyścić buty Ukraińcowi z Hilfsgestapo, „by polski profesor i minister czyścił buty parobkowi ukraińskiemu od koni”. Profesor, załamany psychicznie, został rozstrzelany 25 lipca 1941 r. wieczorem lub nocą, już 26 lipca, na Piaskach Janowskich lub na tzw. Wulce.
Fot. Prof. K. Bartel na portrecie S. Batowskiego.
Nocą z 7 na 8 października 1943 r. Sonderkommando złożone z Żydów na rozkaz Niemców odkopało ze zbiorowej mogiły zwłoki zamordowanych polskich profesorów, celem zatarcia śladów przed zbliżającymi się wojskami sowieckimi. Wyciągano z ubrań dokumenty, i okazało się, że był tam prof. Bartel. 9 października 1943 r. ułożono zwłoki na stosie i podpalono. Członkowie Sonderkommando przesiali popiół i rozrzucili go po okolicznych polach.
W wyniku naszych rozmaitych działań projektowych przygotowaliśmy również króciutki film biograficzny „Kazimierz Bartel 1882-1941” jaki nagraliśmy na podstawie przygotowanego przez nas scenariusza, powstałego w konsultacji z fachowcem. W tym filmiku poświęconym naszemu parlamentarzyście, również sami wystąpiliśmy. Wykorzystaliśmy w nim różne źródła historyczne, w tym pisane i filmowe. Film można obejrzeć tutaj:  https://www.youtube.com/watch?v=wfz9mjN7NQY&feature=youtu.be  
Maciej Sroka i Kacper Skuba

Fot. Symboliczny grób prof. K. Bartla.

Fot. Plakat z wystawy IPN pt. „Kaźń Profesorów Lwowskich”.

Opublikowane w

Nasz Bohater i Przyjaciel odszedł na wieczną wartę…

27 marca 2019 r. zmarł w Krakowie płk Stanisław Dąbrowa-Kostka. Patriota, bohaterski uczestnik słynnej akcji uwolnienia więźniów z więzienia niemieckiego w Jaśle w sierpniu 1943 r., , Żołnierz Niezłomny, Honorowy Obywatel Miasta Jasła, Patron Jasielskiego Marszu Wolności, Przyjaciel jaślan,  lokalnego harcerstwa oraz Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego.
Mieszkał od wielu lat w Krakowie. Pochodził z Przemyśla, gdzie urodził się 11 października 1924 r. Do wybuchu II wojny światowej ukończył drugą klasę gimnazjalną. We wrześniu 1939 r. jako harcerz, w dumnie noszonym mundurze harcerskim, pełnił służbę łącznika Komendy Obrony Przeciwlotniczej na przemyskim Zasaniu. Następnie zorganizował samodzielną młodzieżową grupę konspiracyjną „Lipowica”, którą dowodził. Od 1940 r. kontynuował przerwaną wojną naukę w Szkole Handlowej, następnie w Klasie Administracji Handlowej oraz równolegle na kompletach polskiego tajnego nauczania na szczeblu szkoły średniej.
W latach walki o wolną Polskę  
Początkiem 1941 r., już pod pseudonimem „Dąbrowa”, został  zaprzysiężony do Związku Walki Zbrojnej. W czerwcu 1942 r. powierzono mu dowództwo plutonu stworzonego z ludzi z jego „Lipowicy”. Wówczas też, już po maturze, przeszedł na całkowicie konspiracyjny tryb życia. Z biegiem czasu pełnił szereg funkcji, m.in. dowódcy oddziału dyspozycyjnego w pionie wywiadu i kontrwywiadu Komendy Obwodu AK Przemyśl, szefa akcji „N”- dywersji psychologicznej wśród Niemców, oficera kolportażu i propagandy. W międzyczasie ukończył konspiracyjny kurs podchorążówki,  zwieńczony tytułem podchorążego i awansem na stopień kaprala. Latem 1943 r. po rozbiciu przemyskiej komendy obwodu AK przez gestapo, został   adiutantem szefa podkarpackiego ośrodka Kedywu – Kierownictwa Dywersji. Nocą z 5 na 6 sierpnia 1943 r. wziął udział w słynnej akcji rozbicia więzienia w Jaśle i uwolnienia ponad 180 więźniów. Końcem tego samego roku przeniesiony został na stanowisko adiutanta Kedywu Podokręgu Rzeszów AK.

W okresie akcji „Burza”, w sierpniu 1944 r., po zajęciu Rzeszowa przez Sowietów, został aresztowany przez służby Smiersza i NKWD. Udało mu się zbiec i zorganizował komórkę wyrabiającą fałszywe dokumenty dla żołnierzy rzeszowskiego Podokręgu AK. Już w stopniu podporucznika,  w grudniu 1944 r., zgłosił się u inspektora AK w Przemyślu i pod ps. „Dzierżyński” objął stanowisko oficera dywersji przemyskiej Komendy Obwodu AK.
Na portrecie wraz z żoną.
W 1945 r., jako porucznik, opierając się na strukturach AK działał w organizacjach: „Niepodległość” i Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj. W maju tego samego roku stworzył oddział partyzancki i dowodził nim do sierpnia na terenach byłych obwodów akowskich: Przemyśl, Sanok i Krosno. We wrześniu został w Krakowie szefem Wydziału Informacji i Bezpieczeństwa oraz dowódcą zbrojnego zespołu ochrony Rejonu Zrzeszenia „WiN” na województwo krakowskie.
W marcu 1946 r. wpadł w zasadzkę UB. Po śledztwie, które trwało trzy miesiące, trafił do więzienia. Sąd skazał go na siedem lat pozbawienia wolności. W sierpniu tego samego roku w kaplicy więziennej zawarł związek małżeński z Anną z d. Stahl.
W czasie wizyty jasielskich Lisów.
Wiosną 1947 r. na mocy amnestii zmniejszono mu wyrok o połowę. Przebywał w więzieniach krakowskich przy ul. Senackiej i Montelupich, w Rawiczu i Wronkach. We wrześniu 1949 r. wyszedł na wolność, ale nie meldował się – jak mu nakazano – w Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. W efekcie z żoną i z czwórką dzieci, musiał ciągle zmieniać miejsca zamieszkania i pracy. W 1950 r. odebrano mu stopień oficerski.
Miał problemy ze znalezieniem pracy, wszędzie ciągnął się za nim „wilczy bilet”, imał się różnych zajęć. Na przestrzeni dwóch dekad pracował m.in. jako księgowy w PGR, projektant, majster i kierownik w spółdzielni produkcji zabawek, urzędnik MHD, kierownik domów wypoczynkowych „Orbis”.  Dorabiał na utrzymanie rodziny jako plastyk i publicysta. W 1970 r. uzyskał uprawnienia emerytalne i rentę inwalidy wojennego. Nie nudził się, działał społecznie w Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, Górskim Ochotniczym Pogotowiu Ratunkowym, Komisji Historycznej ZBoWiD, Związku Inwalidów Wojennych, Stowarzyszeniu Żołnierzy Armii Krajowej.

Przed domem Pułkownika.

W 1989 r. został zweryfikowany w stopniu kapitana WP, później awansowano go na  majora, podpułkownika i pułkownika. W 1992 r. wyrok „Dąbrowy” z 1946 r. został unieważniony. Za przyznane przez sąd odszkodowanie założył Fundację Studium Okręgu Krakowskiego Armii Krajowej, bo misją jego  życia było dokumentowanie historii AK. Posiadał prywatne archiwum i przez całe życie pracował nad monografią Okręgu Krakowskiego AK. Zawsze konsekwentnie bronił dobrego imienia AK i jej żołnierzy, m.in. swojego przełożonego i dowódcy – Zenona Soboty „Korczaka”. Sporo pisał i publikował. Jest autorem i współautorem książek: „W okupowanym Krakowie”, „Hitlerowskie afisze śmierci”, „Dynamit”, „Akcja N”, „Przemyśl w oczach pisarzy” i  „Rozkaz: zdobyć więzienie” – na temat przygotowań, przebiegu i konsekwencji jasielskiej akcji „Pensjonat, „Przemyśl w oczach pisarzy”. W 2005 r. został laureatem nagrody Instytutu Pamięci Narodowej  „Kustosz Pamięci Narodowej”. 
Przez wiele lat występował na sesjach naukowych, popularnonaukowych, wygłaszał prelekcje i brał udział w historycznych spotkaniach z młodzieżą. Także i w Jaśle. Był tu m.in. w 1986 r. przy okazji uroczystości nadania jasielskiemu Hufcowi ZHP im. Rodziny Madejewskich i z właściwą sobie charyzmą opowiadał przedstawicielom środowiska harcerskiego o przebiegu odbicia więźniów w sierpniu 1943 r. i o roli jaką odegrała w niej rodzina Patronów. Nie zawiódł społeczności jasielskiej i był podczas odsłonięcia tablicy upamiętniającej akcję „Pensjonat” w  1989 r. Pułkownik zagościł wśród jaślan również w 2003 r., kiedy Rada Miejska Jasła przyznała uczestnikom akcji tytuły „Honorowego Obywatela Miasta Jasła”, on – jako wówczas jedyny żyjący – osobiście odebrał pamiątkowy akt nadania tytułu i medal, a w imieniu jego nieżyjących kolegów – ich rodziny. Od 2013 r. do 2018 r. przez sześć kolejnych edycji Jasielskiego Marszu Wolności organizowanego w rocznicę odbicia więźniów w Jaśle wspierał go, był jego Honorowym Patronem i kierował do jego uczestników okolicznościowe listy.
Jego postawa i czyny świadczyły o służbie Bogu i Ojczyźnie oraz o wielkiej miłości do Polski. Pułkownik cenił sobie regularne i częste kontakty z jaślanami, z władzami samorządowymi, a w sposób szczególny – z harcerzami z Jasła. Ten kawaler Orderu Virtuti Militari, Krzyża Walecznych, Orderu Polonia Restituta,  Krzyża Armii Krajowej i Krzyża Partyzanckiego i Honorowy Obywatel Miasta Jasła, zawsze podkreślał, że cząstka jego serca na zawsze pozostała w Jaśle. 
Z kluczem do jasielskiego więzienia.
Od trzydziestu lat utrzymywałem z Pułkownikiem bliski kontakt i współpracę, głównie na płaszczyźnie historycznej, społecznej i wychowania patriotycznego. Był konsultantem moich publikacji historycznych dotyczących AK, Kedywu na Podkarpaciu i akcji „Pensjonat”, współpracowaliśmy również  przy okazji przygotowywania przez Piotra Hudymę komiksu o akcji, a przez Telewizję Obiektyw  filmu „Akcja Pensjonat”. Ze szczerą wdzięcznością za pamięć odnosił się do naszego jasielskiego Marszu Wolności, któremu z radością patronował. Nigdy nie zapomnę wielogodzinnych rozmów, długich wspomnień Druha Stanisława – bo z racji przynależności do ZHP – tak sobie „druhowaliśmy” – jego rozważań na temat trudnej historii Polski, patriotyzmu, wiary, przyjaźni, rodziny, życia. Pamiątką naszych harcerskich spotkań jest m.in. film dokumentalny jaki nagraliśmy z Nim wraz z instruktorami ze 139. DH „Lisy”. Ogromnie żałuję, że po tegorocznym Jasielskim Marszu Wolności, jak zwykle nie zamelduję Mu osobiście: „Druhu Pułkowniku, zadanie wykonane!” – a On ze wzruszeniem, ale i z uśmiechem nie odpowie: „Dziękuję, Druhu Prezesie!” 
Pułkownik na zawsze pozostanie w mojej pamięci jako Człowiek o wielkiej inteligencji, wiedzy historycznej, mądrości życiowej, niesamowitej pamięci i dużym poczuciu humoru. Był Autorytetem, wzorem postaw obywatelskich i patriotycznych, sympatycznym, miłym, skromnym, dobrym, szlachetnym i niezwykle serdecznym Człowiekiem. Nigdy nie uważał się za bohatera. Kiedy rozmawialiśmy u Niego w domu lub przez telefon, po przywitaniu, zawsze najpierw padało z Jego ust pytanie –  „Co słychać w Moim Jaśle?”

Zdjęcie z ostatniego spotkania.

Panie Pułkowniku! Kochany Druhu Stanisławie!  Drogi Przyjacielu! Po zakończeniu Twojej wyboistej ziemskiej drogi i służby, odwołany przez Boga na wieczną wartę, spoczywaj w spokoju.   Cześć Jego Pamięci!   Najserdeczniejsze wyrazy współczucia dla Jego Rodziny.
Wiesław Hap
Dzień po śmierci Pułkownika „Dąbrowy” Prezes SMJiRJ po ustaleniach ze środowiskiem krakowskim i Urzędem Miasta w Jaśle przyłączył się do wspólnej inicjatywy uhonorowania Zmarłego. Wystosował mailowo pismo do Kancelarii Prezydenta RP zaczynające się słowami:
Szanowny Panie Prezydencie
W imieniu Zarządu Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego  zwracam się do Pana z prośbą o nadanie w trybie urzędowym z inicjatywy własnej Orderu Krzyża Niepodległości Klasy I zmarłemu 27 marca 2019 r. w Krakowie Pułkownikowi Stanisławowi Dąbrowie-Kostce.
Śp. Pułkownik Stanisław Dąbrowa-Kostka był przez wiele lat bardzo mocno związany ze środowiskiem naszego Miasta Jasła, władzami samorządowymi, Hufcem Związku Harcerstwa Polskiego w Jaśle oraz z naszym Stowarzyszeniem.
Ten wielki patriota był bohaterskim uczestnikiem słynnej akcji uwolnienia więźniów z więzienia niemieckiego w Jaśle w sierpniu 1943 r., Żołnierzem Niezłomnym, Honorowym Obywatelem Miasta Jasła, Patronem Jasielskiego Marszu Wolności, Przyjacielem jaślan i lokalnego harcerstwa. (…)

Opublikowane w

Żegnaj Doktorze …

Rankiem 8 marca 2019 r., w wieku 88 lat zmarł śp. Zdzisław Szymański. W pamięci jaślan zapisał się jako szanowany lekarz medycyny i radiolog oraz długoletni dyrektor jasielskiego szpitala.
Przyszedł na świat 5 lutego 1931 r. w Sławęcinie. Ukończył szkołę podstawową w Skołyszynie i Liceum Ogólnokształcące im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle. Po maturze, w latach 1951-1956, studiował na Wydziale Lekarskim Akademii Medycznej w Krakowie. Od 1957 r. pracował w jasielskiej służbie zdrowia przechodząc różne szczeble pracy zawodowej, m.in. lekarza wiejskiego ośrodka zdrowia, kierownika Przychodni, kierownika Powiatowego Wydziału Zdrowia po dyrektora Zespołu Opieki Zdrowotnej w Jaśle. Funkcję dyrektora jasielskiego ZOZ pełnił przez trzynaście lat. Był też prezesem miejscowego Polskiego Czerwonego Krzyża.
Za jego kadencji w lecznictwie podstawowym powstało wiele  wiejskich i gminnych ośrodków zdrowia, izb porodowych, przychodni lekarskich oraz aptek. W Jaśle i w Bieczu zmodernizowano również stare obiekty lecznictwa. Do głównego budynku szpitala jasielskiego dobudowano pawilon finansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Zdrowia, czego efektem było powstanie nowych oddziałów diagnostyki i apteki szpitalnej. Za jego dyrekcji szpital znacząco zwiększył też ilość łóżek, w tym dla noworodków.
W czasie blisko pięćdziesięcioletniej pracy lekarskiej śp. Zdzisław Szymański pełnił również inne funkcje społeczne i zawodowe. M.in. przez kilka dekad był bardzo aktywnym członkiem Stowarzyszenia Miłośników Jasła  i Regionu Jasielskiego, w którym na przestrzeni lat pełnił różne funkcje statutowe w zarządzie i do chwili śmierci był członkiem komisji rewizyjnej. Kolejne władze SMJiRJ ceniły Doktora za nieprzeciętną inteligencję, mądre i cenne rady oraz duże poczucie humoru.
Był człowiekiem skromnym, szlachetnym, prawym i uczciwym, angażującym się z oddaniem w swoją pracę i służbę lekarską oraz społeczną. Był niewielki wzrostem, ale posiadał wielkie, wrażliwe, serdeczne serce i ogromną energię do życia i działania. Przez całe dorosłe życie dbał również o pamięć o swoim bracie – bohaterskim żołnierzu AK – Tadeuszu Szymańskim ps. „Borys”.
Z głębokim żalem żegnamy prawdziwego humanistę i przyjaciela ludzi. Rodzinie Zmarłego składamy wyrazy szczerego współczucia i solidarności w bólu. Pogrzeb śp. Zdzisława Szymańskiego odbędzie się w poniedziałek 11 marca. W Sanktuarium Antoniańskim – kościele franciszkańskim w Jaśle o 11.30 zostanie odmówiony różaniec, a o 12.00 odprawiona zostanie Msza św. żałobna. Po niej nastąpi odprowadzenie Zmarłego na miejsce wiecznego spoczynku na Nowym Cmentarzu w Jaśle.
 
                                                                                               Wiesław Hap /SMJiRJ/
 

Opublikowane w

Finał najstarszego konkursu fotograficznego o Jaśle

W Młodzieżowym Domu Kultury w Jaśle odbyło się uroczyste podsumowanie organizowanego od 24 lat przez Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego wspólnie z MDK cyklicznego Konkursu Fotograficznego „Jasło – Moje Miasto”. Obecna, XXIV edycja, nosiła tytuł: „Jasielskie ślady walk o niepodległość”.
Jak co roku, patronat nad konkursem sprawował Burmistrz Miasta Jasła i trzeci rok z rzędu Prezes Polwax S.A. Jasło. Komisja w składzie: Andrzej Gawlewicz (przewodniczący) – architekt, wiceprezes SMJiRJ,  dr Wacław Mendys – sekcja fotograficzna SMJiRJ, Tomasz Kasprzyk – fotografik, członek zarządu SMJiRJ i Fotoklubu RP oraz Bogdan Samborski – artysta rzeźbiarz, członek SMJiRJ, uhonorowała za najciekawsze prace autorów z trzech grup wiekowych.
W kategorii „szkoły podstawowe” laureatami zostali:
I miejsce –  Antoni Moskal – SP nr 12 w Jaśle,
II miejsce – Mikołaj Kurowski – MDK Jasło – SP nr 1w Jaśle,
II miejsce – Filip Osika – MDK Jasło – SP nr 1 w Jaśle,
III miejsce – Lena Kraus – SP nr 12 w Jaśle.
Wyróżnienia otrzymali – Mikołaj Piątkowski – MDK Jasło – Michał Goleń – SP nr 12 w Jaśle, Daria Tęcza – MDK Jasło – SP nr 4 w Jaśle, Hubert Dziubanik – SP nr 12 w Jaśle, Kinga Moskal – SP nr 12 w Jaśle, Szymon Zagórski – MDK Jasło – SP Osiek Jasielski.
W kategorii „gimnazja i szkoły ponadgimnazjalne”: przyznano następujące nagrody:
            – I miejsce – Iga Gałuszka – MDK Jasło – SP nr 2 w Jaśle – klasa gimnazjalna,
            – II miejsce – Natalia Starosz – V LO w Krośnie,
            – III miejsce – Jakub Frączek – MDK Jasło – SP nr 12 w Jaśle – klasa gimnazjalna,
            – wyróżnienie – Wiktor Sochacki – MDK Jasło – SP nr 2 w Jaśle – klasa gimnazjalna.
  W kategorii „osoby dorosłe” uhonorowano w kolejności:
            – I miejsce – Wiesław Telega,
            – II miejsce – Martyna Piórek,
            – III miejsce – Teresa Czyżowicz – Tęcza,
            – wyróżnienie – Beata Syrek.
Nagrody ufundowane przez Miasto Jasło oraz Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego wraz z okolicznościowymi dyplomami wręczyli laureatom: Ryszard Pabian – Burmistrz Miasta Jasła, Henryk Rak – Przewodniczący Rady Miejskiej Jasła, Wiesław Hap – prezes SMJiRJ, oraz przewodniczący jury – Andrzej Gawlewicz.
Prowadzący całe spotkanie prezes Stowarzyszenia przypomniał ideę konkursu i podziękował fotografom za ich wkład w dzieło uwieczniania obrazów, miejsc, wydarzeń i ludzi z historii i dnia dzisiejszego naszego miasta. Wiesław Hap przypomniał, że w nawiązaniu do stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, w 2018 r.  SMJiRJ podjęło wiele działań. M.in. ze wsparciem Miasta Jasła wydało kilka cennych publikacji:  dwa tomy „Rocznika Jasielskiego” z artykułami związanymi z zagadnieniem „Jasło i powiat w latach budzenia się Niepodległej Rzeczypospolitej”, dwa albumy – „Jasło dawne, zniszczone, odbudowane, współczesne” oraz „Ruiny Jasła” i okolicznościową książkę „Jasielska droga do niepodległej Polski 1768-1922”. Wraz z Zespołem Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle zorganizowało konferencję regionalistyczno-patriotyczną, związaną ze stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości. Podczas jasielskich uroczystości Święta Wojska Polskiego – z inicjatywy SMJiRJ – na budynku jasielskiej Sokolni odsłonięto tablicę poświęconą pamięci jaślan walczących o niepodległość Ojczyzny w latach 1914-1922. Jesienią, na płycie Rynku, przed budynkiem Starostwa, Stowarzyszenie wraz z Miastem zorganizowało plenerowe widowisko historyczne „Listopad 1918 r. w Jaśle”. Wtedy też wręczono nagrody autorom najlepszych prac w konkursie plastycznym SMJiRJ dla jasielskich przedszkolaków i uczniów miejskich szkół podstawowych „Jaślanie w drodze do niepodległości”. W minionym roku prezes Stowarzyszenia wygłosił też w różnych środowiskach jasielskich kilka wykładów i prelekcji na temat „Jaślanie w drodze do niepodległości”. Zwieńczeniem tych i innych działań roku jubileuszowego przez SMJiRJ jest ta edycja konkursu fotograficznego.
W dalszej części spotkania głos zabrali burmistrz Ryszard Pabian i przewodniczący Rady Miejskiej Jasła Henryk Rak. Włodarze miasta pogratulowali uczestnikom i laureatom konkursu oraz złożyli słowa uznania dla zarządu SMJiRJ za dotychczasową współpracę z władzami samorządu Miasta Jasła na polu kultury i ochrony dziedzictwa historycznego. Prezes Stowarzyszenia podziękował burmistrzowi i przewodniczącemu RMJ za dotychczasowe wsparcie i współpracę. Z kolei członkowie komisji konkursowej – Andrzej Gawlewicz, dr Wacław Mendys i Bogdan Samborski – podzielili się z uczestnikami konkursu opiniami na temat wykonanych prac oraz udzielili cennych fachowych rad na przyszłość.
  W części artystycznej wystąpiła solistka MDK Patrycja Burek – podopieczna Małgorzaty Czeluśniak. Po spotkaniu, jego uczestnicy zapoznali się z najlepszymi pracami konkursowymi, które zostały zaprezentowane na specjalnej wystawie przygotowanej jak co roku przez Dariusza Tęczę – instruktora fotografii w jasielskim MDK. Koordynatorką wszystkich działań organizacyjnych ze strony MDK była Justyna Maniak. W uroczystym podsumowaniu konkursu uczestniczyła Patrycja Bimkiewicz – inspektor ds. kultury w Urzędzie Miasta w Jaśle oraz rodzice i członkowie rodzin młodych laureatów.
/SM/

 

Opublikowane w

Przekaż 1 % na Stowarzyszenie Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego

Szanowni Państwo!    Prosimy o przekazanie 1% podatku Stowarzyszeniu Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego – organizacji pożytku publicznego
Może to uczynić każdy, kto płaci podatek dochodowy od osób fizycznych.
Pieniądze te zostaną przeznaczone na wspieranie: działalności wydawniczej o historii Jasła i regionu, działań na rzecz kultury i ochrony zabytków oraz krzewienia miłości do naszej małej Ojczyzny wśród mieszkańców, głównie dzieci i młodzieży.
Osoby, które zechcą przekazać 1 % swojego podatku na wsparcie naszej społecznej pracy, proszone są o wskazanie w formularzu PIT nazwy:  STOWARZYSZENIE MIŁOŚNIKÓW JASŁA I REGIONU JASIELSKIEGO oraz podanie numeru KRS: 0000020568.
Zostań Miłośnikiem Jasła i Regionu Jasielskiego, członkiem, sympatykiem lub przyjacielem tego Stowarzyszenia! Nawiąż z nami współpracę!

Opublikowane w

SMJiRJ dla uczczenia stulecia Niepodległej Polski

W nawiązaniu do stulecia odzyskania przez nasze państwo niepodległości SMJiRJ podjęło wiele działań. M.in. ze wsparciem Miasta Jasła wydało kilka cennych publikacji. W VIII tomie „Rocznika Jasielskiego”, prezes Stowarzyszenia i przewodniczący zespołu redakcyjnego „RJ” Wiesław Hap, z okazji 100-lecia Niepodległości Polski przybliżył zagadnienie: „Jasło i powiat w latach budzenia się Niepodległej Rzeczypospolitej”, a w związku z 250. rocznicą konfederacji barskiej – członek SMJiRJ Marian Kozłowski opublikował materiał „Jasielskie w konfederacji barskiej”.
Ukazał się też album „Jasło dawne, zniszczone, odbudowane, współczesne” pod redakcją Felicji Jałosińskiej, który przygotował zespół: W. Hap, Józef Laskowski i Mariusz Świątek. Okoliczności i celowość powstania tego zbioru opisała Felicja Jałosińska, a W. Hap przedstawił zarys dziejów Jasła.
Najbardziej tematycznie związaną ze stuleciem odzyskania przez naszą Ojczyznę wolności była kolejna publikacja SMJiRJ – „Jasielska droga do niepodległej Polski 1768-1922” autorstwa W. Hapa, F. Jałosińskiej i Zdzisława Świstaka.

SMJiRJ wraz z Zespołem Szkół Miejskich nr 3 w Jaśle zorganizowały w tej placówce konferencję regionalistyczno – patriotyczną, związaną ze stuleciem odzyskania przez Polskę niepodległości. Uczestniczyli w niej przedszkolaki, uczniowie i nauczyciele jasielskich przedszkoli i szkół. W jej trakcie zaprezentowano przykłady dobrej praktyki pracy regionalistycznej i patriotycznej, a prelekcję z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej „Jaślanie w walce o niepodległą Polskę” wygłosił historyk-regionalista, prezes Stowarzyszenia – W. Hap.
SMJiRJ było też reprezentowane w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Województwa Podkarpackiego „G2A Arena” w Jasionce na Ogólnopolskiej Konferencji „Polska jest wolna!” Ważnym jej punktem było podsumowanie konkursu  „Ludzie, miejsca, wydarzenia okresu walk o Niepodległą na Podkarpaciu w latach 1914-1922”. Podkarpacki Kurator Oświaty wręczyła dyplomy i nagrody aż pięciorgu laureatom ze SP nr 12 w Jaśle – członków Młodzieżowego Koła SMJiRJ pod opieką W. Hapa. Z kolei Kacper Janiga – członek tego koła otrzymał I nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Historycznym: „Nieznani bohaterowie, nieznane wydarzenia – Losy żołnierza i dzieje oręża polskiego w latach 1887-1922 – projekt edukacyjny”, którą wraz z W. Hapem odebrał w Warszawie. W tym konkursie uhonorowano też jego koleżanki i kolegów w kategorii film  i gry edukacyjne.
W 75. rocznicę uwolnienia więźniów w Jaśle, SMJiRJ było głównym organizatorem VI Jasielskiego Marszu Wolności ku czci uczestników i ofiar akcji „Pensjonat”. Przewodniczącym zgromadzenia był jak zwykle prezes SMJiRJ, który m.in. przybliżył genezę i ideę tego patriotycznego spotkania oraz przedstawił apel uczestników z mocnymi akcentami setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości.  
W sierpniu zaś, podczas jasielskich uroczystości Święta Wojska Polskiego – wmurowano, z inicjatywy SMJiRJ, na budynku jasielskiej Sokolni tablicę pamiątkową poświęconą pamięci jaślan walczących o niepodległość Ojczyzny w latach 1914-1922, a historyczny wykład wygłosił prezes W. Hap, który wraz z Marią Kurowską – Wicemarszałkiem Województwa Podkarpackiego i Ryszardem Pabianem – Burmistrzem Jasła odsłonili, tablicę. Poświęcenia dokonał ksiądz Tadeusz Paszek – proboszcz Parafii św. Stanisława.
Ponadto jesienią 2018 r. W. Hap, z ramienia SMJiRJ wygłosił w jasielskich placówkach oświatowych, stowarzyszeniach i organizacjach kilka prelekcji historycznych poświęconych drodze jaślan do Niepodległości. SMJiRJ zorganizowało również XXIV edycję Konkursu Fotograficznego „Jasło – Moje Miasto” pod hasłem „Jasielskie ślady walk o niepodległość”, którego podsumowanie odbędzie się w styczniu tego roku.  
W listopadzie 2018 r. na płycie Rynku, przed budynkiem Starostwa Powiatowego Stowarzyszenie zorganizowało plenerowe widowisko historyczne „Listopad 1918 r. w Jaśle” wg scenariusza W. Hapa – na kanwie wydarzeń ściągnięcia godła zaborcy i zawieszenia godła polskiego i „pochowania” symboli władzy austriackiej, połączone ze wspólnym masowym, radosnym śpiewaniem pieśni patriotycznych na płycie Rynku.
Nagrodzono też autorów najlepszych prac w konkursie plastycznym SMJiRJ pod patronatem Burmistrza Jasła dla jasielskich przedszkolaków i uczniów jasielskich szkół podstawowych „Jaślanie w drodze do niepodległości”.
Już na wiosnę tego roku jaślanie obejrzą jeszcze dwa filmy: „Perła Podkarpacia w archiwalnych fotografiach na tle muzyki z epoki” oraz „Historyczny spacer po Jaśle śladami ludzi, miejsc i wydarzeń związanych z walką jaślan o niepodległość”, przygotowane przez członków Młodzieżowego Koła SMJiRJ z ZSM nr 3 w Jaśle pod opieką W. Hapa. Pierwszy z tych filmów został wyróżniony w ogólnopolskim konkursie historycznym, proces przygotowania drugiego filmu został uhonorowany nagrodą główną w  Jasielskiej Lidze Naukowej z „Lotosem”.  
/dr/
 

Opublikowane w

Ukazał się nowy „Rocznik Jasielski”

Końcem grudnia 2018 r. na rynku wydawniczym pojawił się IX tom „Rocznika Jasielskiego” – dzieło zespołu redakcyjnego Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego pod redakcją prezesa Wiesława Hapa.
W rozdziale „Artykuły” możemy zapoznać się z tekstami: Wiesława Hapa – „Jaślanie i mieszkańcy Jasielszczyzny w powstaniu węgierskim i w powstaniu styczniowym” oraz „Stulecie Związku Harcerstwa Polskiego w Jasielskiem”  , Zdzisława Świstaka  – „Z kart historii I LO i kaplicy gimnazjalnej” oraz Stanisława Fryca – „Akrobaci z Jasła”.
W części „Wspomnienia” znajduje się sentymentalna podróż do przeszłości pióra  dr Barbary Folty – „Jasło – to będą w przyszłości polskie Ateny” i  artykuł Henryka Zycha „Wspomnienia o jaślaninie Stanisławie Proniu”.  W rozdziale „Sylwetki” Henryk Zych  przypomina postać „Dra Stanisława Kadyiego”, a autorami kolejnych opisów biograficznych są: Zbigniew Dranka  – „Skąd w Jaśle ulica Baczyńskiego?”,  Jakub Hap  – „Zdzisław Truskolaski – malarz i Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”, Sylwester Wilk  – „Tu przeżyłem czas przełomu – ks. dr Stanisław Marczak: kapłan – duszpasterz – katecheta – kapelan”, a Jakub Okulski – „Nadkomisarz SG, major WP Edward Okulski ps. Wacław”.
W dalszej części „Rocznika Jasielskiego”, w rozdziale „Źródła”, możemy zapoznać się z tekstem Zbigniewa Dranki – „Stare jasielskie pocztówki” poświęcony zbiorom Jerzego Rucińskiego. W kolejnym dziale publikacji „Miejsca  i obiekty związane z Jasłem” warto poznać  dzieje „Jasielskiego ratusza” pióra Felicji Jałosińskiej i statku m/s „Jasło” na morzach świata” opisanego przez Małgorzatę Kłosowicz. W ramach rozdziału „Działalność Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego” Łucja Filipek przypomina „Dzieje Turnieju Wiedzy o Jaśle i Turnieju Wiedzy o Regionie Jasielskim”, a na końcu Jacek Nawrocki prezentuje „Kalendarium ważniejszych wydarzeń z życia Jasła od 2006 do 2013 roku”.
Wydawnictwo ukazało się przy wsparciu finansowym Miasta Jasła. Można je nabyć w księgarni „U Jacka” lub w cenie promocyjnej w biurze SMJiRJ przy ul. Śniadeckich 15 – obok stadionu „Czarnych” (tel. 505 661 224).
Jak mówi Wiesław Hap – prezes Stowarzyszenia: „Rocznik Jasielski” jest wydawnictwem ciągłym. Jego I tom ukazał się w 1969 r. Od tego czasu ukazuje się niesystematycznie, zawiera artykuły naukowe i popularnonaukowe – opracowania, biografie, wspomnienia, reportaże, sprawozdania, materiały źródłowe, kalendaria – z zakresu zagadnień historycznych, kulturalnych,  społecznych i gospodarczych Jasła oraz Jasielszczyzny.
/pz/