OD WYDAWCY
Po wielu latach żmudnej pracy naszego fotodokumentalisty – pana Mieczysława Mikulskiego, uhonorowanego w dniach jubileuszu 30-lecia Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego tytułem Honorowego Członka Stowarzyszenia, udało się nam wreszcie skompletować materiały i wydać ten album poświęcony naszemu miastu. Wcześniejsze jego wydanie utrudniały zarówno możliwości wydawnicze, jak też – przede wszystkim – wysokie koszty wydania. Obecnie, dzięki inwencji i ogromnemu zaangażowaniu w działalność społeczną wielu członków Zarządu Stowarzyszenia oraz zrozumieniu i wsparciu naszej inicjatywy wydawniczej przez miejscowe zakłady pracy, firmy i instytucje, mogliśmy wydać ten historyczny dokument, ukazujący dzieje Jasła w jego najtragiczniejszym okresie.
Rok 1944 zapisał się w historii Jasła totalną zagładą miasta, dokonaną przez hitlerowskiego najeźdźcę. Niemiecki starosta Jasła – dr Walter Gentz, zmuszony do jego opuszczenia, wydał w dniu 13 września 1944 roku rozkaz o powszechnej ewakuacji miasta. W ciągu trzech dni miasto opustoszało, a specjalne oddziały wojskowe, na rozkaz Gentza, przystąpiły do grabieży pozostawionego mienia, znakowania domów o sposobie ich zniszczenia, a następnie do palenia i minowania obiektów mieszkalnych, użyteczności publicznej i kościołów.
Gdy w styczniu 1945 roku powrócili jaślanie do ruin miasta, w nielicznej grupie, liczącej zaledwie 365 mieszkańców, którzy zamieszkali w piwnicach spalonych lub zburzonych domów, znaleźli się tacy, którzy postanowili udokumentować w fotografii obraz zniszczonego Jasła. Dzięki nim, po 50 latach, możemy utrwalić ten tragiczny dokument w postaci historycznego albumu, który obok widoków Jasła z roku 1939 i jego totalnej zagłady w 1944 roku, ukazuje heroiczny czyn jaślan w odbudowie ukochanego miasta, które -jak „Feniks z popiołów” – powstało na nowo.
Dzisiejsze Jasło, które miało zniknąć z powierzchni ziemi, tętni nowym życiem i jest zaliczane w wielu dziedzinach do najprężniej szych miast w kraju. Jest to głównie zasługą tych, którzy nie szczędząc wysiłków i poświęceń podnieśli miasto z ruin, rozbudowali je i nadal pracują dla jego rozwoju. Pragną uczynić Jasło jeszcze piękniejszym i okazalszym niż było kiedykolwiek w swojej ponad 600-letniej historii.
Henryk Zych
Zakłady Tworzyw Sztucznych „GAMRAT” S.A. Jasło
Business Foundation Biuro Regionalne – Rzeszów
Rafineria „JASŁO” S.A.
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Oddział Poszukiwania Nafty i Gazu w Jaśle
PGNiG S.A. Zakład Gazowniczy w Jaśle
FURNEL International Ltd. Spółka z o.o. Oddział w Jaśle
Wydawca składa Sponsorom serdeczne podziękowania za zrozumienie, wsparcie i umożliwienie wydania albumu. Dziękujemy również Autorom tłumaczenia tekstów za bezinteresowną pomoc w opracowaniu wydawnictwa.